Anh bạn tôi đọc mấy câu hò bằng giọng miền Tây rồi phì cười: “Măng tô nấu cá trê / Ăn để mát mà mê vợ già”, “Cau bìm bịp nấu cá trê / Tôi làm rể, Tôi yêu súp. ” có bầu “. Anh bảo ai vào Nam không biết những điệu hò, vè này. Anh nói đùa:” Ừ, chỉ vì mê món canh bầu nấu với cá trê nên mới về làm rể ở đây “.
Quả bầu rất quen thuộc với người dân Việt Nam. Trong quan niệm dân gian, quả bầu tượng trưng cho sự giản dị, chất phác, tình cảm. Về phần cá bông lau, loại cá nước ngọt này rất giàu chất dinh dưỡng, thịt mềm, ngọt, có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon khác nhau. Có lẽ vì vậy mà món canh cá trê nấu bầu luôn đủ vị, đậm đà; là “đặc sản”, là niềm tự hào của vùng đất phương Nam, góp phần thu hút du khách mỗi khi có dịp đến với miền đất này.
Canh bầu nấu cá trê Ảnh: TL
Để nấu được món canh bầu cá trê, theo những đầu bếp dân dã ở đây, bước đầu tiên là phải biết cách chọn nguyên liệu và sơ chế. Với cá trê, đa số người ta chọn cá trê vàng vì thịt béo, thơm và ngọt. Cá trê rửa sạch với nước muối rồi cho vào tro cho sạch nhớt. Khi sơ chế, cần cắt bỏ đầu, bỏ 2 cục máu tanh ở mang, rửa sạch và cắt miếng vừa ăn; sau đó ướp các loại gia vị: ớt, tiêu, mắm, muối, đường… trong thời gian nhất định. Bầu nấu canh thường là những quả còn xanh non, gọt vỏ, rửa sạch rồi băm nhỏ để sẵn.
Canh bầu cá trê tưởng chừng đơn giản nhưng để thực sự ngon thì nấu là cả một nghệ thuật. Theo các đầu bếp địa phương, việc đầu tiên là bắc nồi lên bếp cho dầu ăn vào đun nóng rồi phi thơm hành tỏi băm cho đến khi chín vàng; tiếp theo cho cá trê đã ướp vào, mình hớt sơ qua rồi múc vào chén; tiếp tục bắc nồi nước dùng lên bếp đun sôi, cho cá vào nấu chín, trong quá trình đun chú ý hớt sạch bọt nước rồi mới cho bầu đã cắt nhỏ vào, giữ lửa một lúc, đợi ngấm gia vị. nêm nếm lại cho vừa ăn rồi tắt bếp. Món canh bầu nấu cá trê được múc ra tô lớn, rắc thêm tiêu, ngò, hành lá… dậy mùi thơm, nhìn là muốn thưởng thức ngay.
Cũng là món canh bầu cá trê nhưng mỗi vùng miền lại có cách nấu ít nhiều khác nhau. Có nơi cá trê luộc chín, vớt ra để nguội, bỏ nguyên con rồi ướp gia vị. Riêng phần nước luộc cá sẽ dùng để nấu canh. Thịt cá trê sau khi ướp, phi với dầu và hành tỏi băm nhỏ, đợi nồi canh bầu sôi thì cho thịt cá vào, nêm nếm gia vị cho vừa ăn.
Dù nấu canh bầu cá trê theo cách nào thì hương vị của món ăn cũng rất đặc trưng. Thịt cá trê vàng ươm, thơm phức quyện vào từng thớ thịt bầu, ăn vào thấy ngọt ngon. Vào những ngày hè nóng nực, được nhâm nhi chén canh bầu nấu với cá trê rừng thì không chỉ đỡ mệt mà còn thấy hạnh phúc ngập tràn!
