Tin nhanh

Về quê, ngoài việc tìm không gian sinh thái, không gian văn hóa một thời (dù chỉ mong thấy được một phần), tôi thường tìm hiểu lại, nhưng chính xác thì phải chuộc lỗi. với sự vênh váo, nhưng vô cùng giàu hình ảnh chân quê. Nguồn gốc của thơ rất có thể bắt nguồn từ ngôn ngữ đó. Nhưng điều không thể phủ nhận là ngôn ngữ mà dân làng sử dụng, cũng như cách họ gọi tên sự vật, luôn gợi lên những liên tưởng thẩm mỹ rất tinh tế.

Nhưng điều đó sẽ được bàn vào một dịp khác, cần nhiều thời gian và suy ngẫm.

Bây giờ hãy nói cho tôi biết chúng ta đang nói về điều gì. Tôi dùng từ “học lại”, bởi vì tôi đã từng rất quen thuộc, nhưng bây giờ tôi đã quên mất. Và tại sao lại “chuộc lỗi”? Vì mình đã từng dùng, đã từng nói và từng hiểu, từng là chủ nhân nhưng lại tự mình đánh mất! Suy cho cùng, kẻ đầu xanh thuở nào bạc với cha mẹ, bạc tình với nơi chôn nhau cắt rốn! Chỉ nhờ tình yêu thương vô hạn và lòng khoan dung vô hạn, tội lỗi mới có thể được tha thứ.

Vì trời ơi, mới xa quê hương được mấy chục năm mà đã như người mang quốc tịch rồi! Nó lạ từ cách nhấn nhá, cách kéo dài giọng khi phát âm để bộc lộ một trạng thái cảm xúc nào đó, đến cách ví von cô đọng, dễ thuộc, dễ nhớ, dễ thấm. Chỉ một từ ăn thôi đã có hàng chục từ đồng nghĩa, mỗi từ khi nói ra đều thể hiện một tâm trạng, một nỗi niềm, một ý nghĩa khác nhau của người nói. Thảo nào ngôn ngữ dân gian thường sống động và khó chết, so với ngôn ngữ được phát minh trong phòng máy lạnh đang lấp đầy vũ trụ!

Ví dụ như lần trước khi quay lại, tôi có thể chuộc lại được hai từ mà chúng ta đã dùng hàng ngày cách đây hàng chục năm, giờ thì quên mất. Quên nó đi, tức là đừng bao giờ gặp lại nó mọi lúc, mọi nơi, cả khi nói và khi viết, nghĩa là nó hoàn toàn biến mất khỏi vốn từ vựng của tôi. Rất nhiều tiền. Thảo nào tôi vẫn chưa giàu.

Hai chữ tôi chuộc lại, đã được cày và sợi dây sáng bóng.

Cày luôn là một phần quan trọng của việc làm đất. Sau mỗi lần trồng, đất bị nén chặt, nổi váng, một số chất màu chìm xuống sâu trong khi các lỗ thoát khí gần như đóng kín. Muốn nuôi tiếp thì phải xới tơi đất, tơi xốp hoặc xay nhuyễn. Đó là công đoạn cày cuốc.

Cày thuê là một công việc không chỉ đòi hỏi sức khỏe mà còn cả sự khéo léo.

Trước đây, thợ cày luôn là người có tiền công mỗi ngày làm việc cao nhất. Vì cày bừa thường là công việc nặng nhọc, chỉ thích hợp với những người cao to, khỏe khoắn, kiên cường. Nếu đoản mệnh gặp ruộng trũng, dễ rơi vào tình cảnh “giấu đít trâu” mà bản thân con trâu, thường là trâu mộng cũng không nể nang, dễ bẻ gãy điếu cày trong. giữa trưa. Gặp phải ngày con trâu khó ở, hay ngông cuồng phá cày thì chỉ biết đứng mà… khóc!

Nghề nào cũng vậy, muốn giỏi thì cần phải có một chút tài năng “trời cho”. Người đi cày cũng không ngoại lệ. Có người cày cả đời vẫn không thành giáo viên được. Người cày giỏi là người có đường cày đồng đều cả chiều rộng và chiều sâu. Cày không tốt sẽ cho ra những đường cày chỗ cạn, chỗ sâu, đường cày quanh co, thiếu sắc nét, lật đất không đều. Nhìn ruộng cày có thể đoán được người cày là vì thế!

Sai lầm lớn nhất của người đi cày là đi cày.

Từ lõi chắc chắn là từ thuần Việt. Hiểu theo nghĩa đen là nói dối. Hiểu rộng ra là cày ăn ít, ăn ít, cày xuống, do người đi cày ranh mãnh, làm việc thiếu trách nhiệm hoặc đơn giản là kỹ thuật kém … Nhưng dù cùng diễn đạt ý nghĩa thì cày cũng dối, cày kiếm ăn. ít hơn, cày… không thể tốt bằng cày! Đường cày là những đường cày không liền nhau nên ruộng chưa được lật (thường phải phát hiện). Cày thì đường sâu, đường cạn, cày thì hời hợt như… cào đất.

Ngoài ra, thông thường mỗi thửa ruộng có hình vuông hoặc hình chữ nhật (ngày xưa rất ít ruộng bị méo) tức là có bốn góc. Anh ta dù giỏi đến đâu cũng không bao giờ cày được hết góc ruộng, vì về mặt hình học, đường cong tạo bởi chiều dài của đường cày không bao giờ chạm góc ruộng, trừ trường hợp người thợ cày để trâu bước xuống ruộng. khác (điều này rất hiếm khi xảy ra).

Vì vậy, sau khi cày xong, vẫn còn một công đoạn nữa là cuốc góc. Nếu thợ cày nghiêm túc, mỗi góc còn lại thường rất nhỏ. Trong lúc cày chưa tới góc nên chúng quay trâu (do lười, do gian lận hoặc ngại khó) nên phần chưa cắm ở góc rất lớn làm cho cuốc góc rất khó.

Và sợi dây sáng bóng là gì?

Khi đeo ách trên vai trâu khi cày, bừa, kéo xe, để giữ cho ách không bị trượt trong quá trình cày, nhất là khi quay đầu mỗi khi đập vào bờ, lưỡi cày phải nâng lên cao, gây hai sợi dây để chùng lại. Ta dùng một sợi dây nhỏ và mềm, buộc vào một bên của cái ách rồi vòng vào cổ trâu, bò (không nên thắt chặt khiến trâu, bò không thở được, thậm chí có thể gây ra. da bị trầy xước). , được gắn chặt vào một cái móc để giữ cho đầu kia của cái chạc luôn sẵn sàng.

Sợi dây đó được gọi là sợi dây.

Bạn có thể nghĩ rằng tôi lười biếng, tìm kiếm những thứ không còn ai sử dụng nữa. Nhưng tôi nghĩ khác và mong bạn chia sẻ: Khi chúng ta mất đi những gì đã từng thuộc về quá khứ, đó là thứ gắn liền với công việc quan trọng hàng ngày giúp chúng ta sống và trưởng thành, rồi trưởng thành, rồi nếu may mắn chúng ta sẽ vẫn thành công… sẽ khiến chúng ta nghèo đi một chút.

Tạ Duy Anh

Người Việt – Văn Việt – Mục tiếng Việt của báo Văn hóa việt nam được đặt theo tên một cuốn sách của Giáo sư Cao Xuân Hạo, một nhà ngôn ngữ học, một trí thức ưu tú của đất nước.

Cái tên cột cũng nói lên kỳ vọng tạo dựng và hồi sinh những giá trị đang bị lay lắt bởi cơn bão thời đại xen lẫn nhiều luồng gió độc. Tại đây, các nhà nghiên cứu và những người Việt Nam nói chung quan tâm đến văn hóa dân tộc sẽ góp tiếng nói sâu sắc và đúng đắn của mình trong nguyện vọng chung góp phần xây dựng những nền tảng quan trọng cho một xã hội tốt đẹp trong tương lai. hiện tại và cho tương lai.

Rất mong nhận được sự ủng hộ, chia sẻ và hợp tác của các vị trí thức và bạn đọc thân mến!

Bài viết cho chuyên mục xin gửi về Báo Nông nghiệp Việt Nam, 14 Ngô Quyền, Hà Nội. E-mail: [email protected]

Hoặc liên hệ với người phụ trách chuyên mục: Ông Tô Đức Huy, Trưởng Ban Thư ký Tòa soạn; Điện thoại: 0913.378.918; E-mail: [email protected]

NNVN