Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, khi đánh giá việc thực hiện Nghị quyết 43 của Quốc hội cần đánh giá một cách tổng thể những chính sách mà Việt Nam đã ban hành và thực hiện từ năm 2020 và cả những chính sách chưa thực hiện được. Chính sách do Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành ngày 31/12/2021 nhưng thực hiện đến năm 2022. Chẳng hạn, việc Việt Nam quyết định sử dụng một lúc kết dư Quỹ bảo hiểm thất nghiệp để chi tới 38.000 tỷ đồng tiền mặt, sau đó lại tiếp tục gia hạn. Chính sách này phải chi hơn 1.500 tỷ đồng, cộng với 6.600 tỷ đồng hỗ trợ tiền thuê nhà (theo Nghị quyết 43) là khoảng 2 tỷ USD, chưa kể khoản chi khá lớn các địa phương phải trợ cấp trực tiếp cho người dân và người lao động.
“Các chính sách này có được tính là chi trực tiếp cho người dân không? Chúng tôi đánh giá, chỉ giảm thuế là không hiệu quả nếu không chi trực tiếp cho người dân. Vậy kinh nghiệm quốc tế về chi tiêu trực tiếp cho con người là gì? Nguồn từ đâu và phần trăm là bao nhiêu? Chưa kể trong giai đoạn 2019-2020, hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân Việt Nam bằng tiền mặt là rất lớn. Như vậy, để thấy rằng cách tiếp cận đánh giá Nghị quyết 43 của Quốc hội, Nghị quyết 11 của Chính phủ trong tổng thể chính sách khi thực hiện Nghị quyết số 30/2021 / QH15 của Kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XV, Nghị quyết 42 của Quốc hội giai đoạn 2020-2021 … Đây là vấn đề quốc tế cần nhận thức và kinh nghiệm vì mỗi nước có hoàn cảnh rất khác nhau “, Chủ tịch Quốc hội nói.
Trước thực trạng các nước có tỷ lệ lạm phát cao trong khi Việt Nam duy trì ở mức thấp, Chủ tịch Quốc hội chia sẻ, Việt Nam đã nghiên cứu rất kỹ và thấy rằng, do ngân sách tài khóa của Việt Nam không có nhiều người nên thay vì chi tiền trực tiếp cho người dân. , việc giảm 2% thuế giá trị gia tăng sẽ giúp người dân nào cũng được hưởng, ít tiền hơn nhưng mua được nhiều hàng và thực hiện rất nhanh chóng. Chính sách này đã làm giảm thu ngân sách nhà nước hàng chục nghìn tỷ đồng. Vậy đây có phải là chính sách thanh toán trực tiếp không? Chưa kể chính sách này còn có tác dụng kép, góp phần giảm lạm phát. Đó là lý do tại sao lạm phát ở Việt Nam được giữ ở mức thấp trong những năm gần đây. Vì vậy, theo Chủ tịch Quốc hội cần tiếp tục nghiên cứu vấn đề này.
Về vấn đề lao động, việc làm, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu thực tế ở nhiều nước sau đại dịch COVID-19: số người mất việc làm ít nhưng số người tham gia thị trường lao động cũng thấp. Tương tự như Việt Nam, số người nói rằng họ thất nghiệp không nhiều nhưng một số ngành lại thiếu lao động tại chỗ. “Có một bộ phận công nhân đang cư trú ở đâu đó sau đại dịch COVID -19? Bộ LĐ-TB & XH cũng cần nghiên cứu vấn đề này. Dường như có một bộ phận lao động chưa sẵn sàng trở lại làm việc. Trên thế giới, xu hướng này như thế nào? ”.
Chủ tịch Quốc hội chất vấn và cho rằng, có những vấn đề sau Diễn đàn có thể kết luận, nhưng cũng có những vấn đề chưa thể kết luận nhưng đề nghị nghiên cứu thêm cũng là kết quả của Diễn đàn. bầy đàn.
Trả lời câu hỏi của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, ông Jonathan Picus, Chuyên gia kinh tế cao cấp của Liên hợp quốc tại Việt Nam cho rằng: “Thực tiễn từ châu Âu và Bắc Mỹ cho thấy, ảnh hưởng của chính sách tài khóa là nhỏ, trong khi chi tiêu hộ gia đình lại lớn. đóng góp vào khôi phục ngân sách Nhà nước Theo quan điểm nhu cầu trong lĩnh vực này, trợ cấp cho người lao động là từ ngân sách địa phương và ngân sách doanh nghiệp, với sự hỗ trợ này, người lao động vẫn có thể trả tiền thuê nhà và trang trải các chi phí sinh hoạt hàng ngày khác.
Chính sách giảm thuế thu nhập thường được áp dụng trong các cuộc khủng hoảng không quá nghiêm trọng. Lợi ích của việc hỗ trợ tiền mặt là giúp điều tiết nguồn thu ngân sách. Vì vậy, Mỹ và châu Âu rất quan tâm đến chính sách này.
Về nguyên nhân khiến người lao động không trở lại làm việc sau đại dịch, ông Jonathan Pincus cho rằng có thể do sức khỏe của họ giảm sút sau đại dịch, bởi thống kê cho thấy 10% số người nhiễm COVID-19 gặp vấn đề sức khỏe nghiêm trọng sau đại dịch. -19, đặc biệt đối với người cao tuổi, và mất nhiều thời gian để phục hồi.
Ngoài ra, tại một số quốc gia như Mỹ và Anh, tỷ lệ người nhập cư giảm trong thời kỳ đại dịch. Đây là nhóm người rút khỏi thị trường lao động. Ở trong nước (ở Mỹ, ở Châu Âu), còn có những lý do nội tại khác.
Theo ông Jonathan Pincus, việc hỗ trợ tiền mặt không phải là nguyên nhân chính dẫn đến sự sụt giảm này vì sau khi đại dịch kết thúc, những người lao động không còn nhận được hỗ trợ sẽ phải đi làm trở lại. Tuy nhiên, cũng có nhiều người lao động cảm thấy không thể quay trở lại thị trường lao động. Cùng với đó là sự thiếu linh hoạt trong một số thị trường lao động đặc thù, đó là người lao động không thể linh hoạt “nhảy việc” nhanh hoặc chuyển từ nơi này sang nơi khác. do chi phí sinh hoạt…
Hiện chúng ta đang chứng kiến một sự thay đổi đột phá về công nghệ làm giảm nhu cầu lao động của con người. Có một số ngành công nghiệp mới thiếu công nhân lành nghề ở một số kỹ năng nhất định. Đây cũng là vấn đề nan giải tại thị trường Mỹ và châu Âu, đặc biệt là các ngành công nghệ cao đang thiếu nguồn nhân lực lành nghề, kỹ thuật và công nghệ. Đối với các ngành truyền thống như bán lẻ, ngân hàng và sản xuất, tự động hóa đang dần thay thế vị trí của con người, và trí tuệ nhân tạo, robot, công nghệ mới đã thay thế người lao động.
Ông Jonathan Pincus cho rằng, có nhiều nguyên nhân khiến tỷ lệ tham gia lao động giảm, cũng có thể do xu hướng toàn cầu hoặc nguyên nhân cụ thể của từng nền kinh tế …
Trao đổi thêm về câu trả lời của ông Jonathan Pincus, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nói: “Nếu Chính phủ có nhiều tiền mặt để tiêu thì rất dễ. Nhưng vấn đề là các nước có điều kiện tài khóa khó khăn như Việt Nam vẫn tìm cách để chi bằng tiền và chi khá nhiều Ở đây, vấn đề đánh giá tỷ trọng, phương thức hỗ trợ, hiệu quả của các chính sách hỗ trợ vừa túi tiền không đơn thuần theo Nghị quyết 43 của Quốc hội và Nghị quyết 11 của Chính phủ mà phải nằm trong tổng thể các giải pháp, gói chính sách khả thi đã được áp dụng từ đầu năm 2019. Tại sao tỷ lệ khách nội địa và khách lẻ vẫn tăng? Vì vậy, cần có đánh giá kỹ lưỡng hơn, nghiên cứu xem kinh nghiệm quốc tế áp dụng vào Việt Nam như thế nào, đây là vấn đề của chính sách ”, Chủ tịch Quốc hội nói.
Thứ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội Lê Văn Thành cho biết thêm, theo chủ trương do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội tham mưu, tổng số tiền nước ta hỗ trợ bằng tiền cho người lao động và doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi COVID-19 dịch bệnh lên tới khoảng 86.000 tỷ đồng, hỗ trợ trực tiếp cho hơn 56 triệu người lao động. Đây không phải là mức chi thấp so với các nước trên thế giới. Ngoài các khoản chi hỗ trợ trực tiếp, Việt Nam còn có các chính sách hỗ trợ gián tiếp thông qua việc miễn giảm thuế.
Về nguyên nhân thiếu nhân lực sau dịch COVID-19, Thứ trưởng Lê Văn Thành nêu rõ, hiện vẫn còn một bộ phận lớn lao động về nông thôn chưa trở lại nơi làm việc; hoặc không muốn trở lại làm việc vì họ đã tìm được công việc phù hợp ở quê nhà. Cùng với đó, sau khi nghỉ việc, một bộ phận người lao động muốn chuyển sang làm ngành nghề khác để có thu nhập cao hơn … Để giải quyết tình trạng thiếu lao động, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đã có chủ trương. sách thúc đẩy đào tạo nhân viên; tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người lao động tìm kiếm việc làm qua mạng internet.
Trao đổi với Thứ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội Lê Văn Thành về nguyên nhân khiến người lao động chưa đi làm trở lại, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ lưu ý Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cần phải có cơ sở dữ liệu. đánh giá thực trạng, xu hướng để có chủ trương tới đây vận động người lao động quay trở lại làm việc, bởi bộ phận lao động này đã tham gia thị trường, có kinh nghiệm, có kỹ năng. , việc được đào tạo mà không thu hút họ trở lại thị trường là không nên.
