Cựu Thủ tướng Israel Ehud Barak phát biểu tại một sự kiện tại Nhà hát Lớn Hà Nội ngày 16/8 – Ảnh: DUY LINH
Trong bài phát biểu trước sự kiện diễn ra tại Nhà hát Lớn Hà Nội vào ngày 16/8, cựu thủ tướng Israel chia sẻ rằng đất nước của ông không có nhiều tài nguyên và diện tích rộng. Con sông duy nhất của quốc gia này sẽ không được gọi là sông ở quốc gia khác vì độ hẹp của nó.
Nhưng xét về thành tựu khoa học công nghệ, quân sự và tinh thần kinh doanh, Israel là một gã khổng lồ có chỗ đứng trên thế giới.
“Israel là một quốc gia khởi nghiệp, nơi có rất nhiều công ty khởi nghiệp. Tôi lấy ví dụ, một thống kê năm 2021 về số lượng doanh nghiệp ‘kỳ lân’ ‘(những doanh nghiệp chỉ khởi nghiệp trong thời gian ngắn với giá trị hơn 1 tỷ USD – PV) Danh sách đó có hơn 45 công ty được thành lập ở Mỹ, khoảng 25 công ty ở Trung Quốc. Israel là quốc gia thứ ba với 17 công ty kỳ lân ”, cựu Thủ tướng Barak nói. môn học.
Vị thế của đất nước trên bàn cờ chính trị và tiềm lực quân sự cũng góp phần nâng cao vị thế của đất nước trên trường quốc tế. Một trong những chìa khóa đó nằm ở việc đầu tư vào giáo dục.
Giáo dục từ 3 tuổi
Theo cựu Thủ tướng Barak, Israel rất coi trọng giáo dục nên trẻ em được dạy đọc, viết từ rất sớm, có khi từ 3 tuổi dù độ tuổi đi học bắt buộc là 6 tuổi. Đầu tư cho giáo dục được đầu tư nhiều hơn chi cho quân sự, cho dù Israel luôn phải đối mặt với những mối đe dọa thường xuyên từ bên ngoài.
Nhà nước Do Thái bắt đầu mô hình tuyển chọn nhân tài cách đây 45 năm và tiếp tục tìm kiếm và nuôi dưỡng nhân tài theo cách đó.
“Chúng tôi đã bắt đầu chương trình sàng lọc học sinh lớp 11, 12 tại các trường THPT trên cả nước và chọn ra mỗi trường từ 3-6 học sinh xuất sắc nhất. Hàng năm, trong số 20.000 học viên xuất sắc nhất đó, chúng tôi sẽ tiếp tục tuyển chọn 400-500 em nữa để huấn luyện trong quân đội. Luật của Israel là mọi người đều phải đi lính ”, Barak nói về mô hình tuyển chọn và nuôi dưỡng nhân tài của Nhà nước Do Thái.
Những người giỏi nhất về toán học, khoa học và lập trình sẽ phục vụ nhiều năm trong các đơn vị công nghệ, máy tính hoặc trí tuệ. Những người này sau khi hoàn thành nghĩa vụ đều có thể đóng góp cho cả ngành công nghiệp quốc phòng và các công ty công nghệ dân sự.
“Từ 400-500 cá nhân này, chúng tôi chọn lại, chọn ra 40-50 người tốt nhất để cử đi học đại học theo chương trình đặc biệt. Mỗi sinh viên sẽ được theo sát bởi một giáo sư để hỗ trợ và hướng dẫn việc học tập và nghiên cứu của họ. Sau 3 năm đại học, mỗi sinh viên sẽ có ít nhất 2 bằng cấp, trở thành chuyên gia trong lĩnh vực mình theo học.
Sau khi tốt nghiệp, các em sẽ học việc thêm khoảng 6 năm với các nhà khoa học hàng đầu trong nước. Họ được trao cơ hội đặc biệt để phát triển nhanh hơn, đạt được những thành tích xuất sắc khi còn nhỏ ”, Barak giải thích.
Bằng mô hình này, Israel đã tạo ra một lực lượng các nhà khoa học, chuyên gia giỏi lên tới hàng chục nghìn người, trở thành động lực cốt lõi cho sự phát triển đất nước.
Mai Liêm Trực, nguyên Thứ trưởng Bộ Bưu chính Viễn thông, người được coi là người đã góp phần không nhỏ trong việc mở đường cho Internet tại Việt Nam, phát biểu tại một sự kiện tại Nhà hát Lớn Hà Nội ngày 16/8 – Ảnh: DUY SẮC
Lời khuyên cho Việt Nam
Khi được hỏi có lời khuyên nào cho Việt Nam trong việc tận dụng nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) để khi các doanh nghiệp này ra đi, người lao động không phải quay lại làm nông dân, ông Barak cho rằng Việt Nam nên suy nghĩ về việc các doanh nghiệp đến đây vì lợi ích của chính họ chứ không phải ưu tiên hàng đầu là muốn giúp đỡ Việt Nam.
Theo cựu thủ tướng Israel, điều mà các doanh nghiệp cần khi đầu tư vào một quốc gia là sự ổn định và khả năng dự đoán. Ổn định ở đây không chỉ là về chính trị mà còn là chính sách và pháp luật.
“Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm của các nước khác như Nhật Bản, cách họ vươn lên từ đống tro tàn sau Thế chiến thứ 2. Việt Nam cũng có thể học hỏi từ Singapore, Hàn Quốc, Israel hay thậm chí là Trung Quốc. Sự phát triển của Trung Quốc ngày nay là một kinh nghiệm rất lớn và đặc biệt “, ông Barak nói.
Dù là quốc gia khởi nghiệp nổi tiếng nhưng cựu Thủ tướng Barak cũng thừa nhận có một số vấn đề mà Israel gặp phải tương tự như quốc gia khởi nghiệp. Đó là tình trạng các công ty khởi nghiệp bị nước ngoài thâu tóm.
Theo nguyên Thủ tướng, để tránh chảy máu chất xám và giữ cho tinh thần khởi nghiệp luôn bùng cháy, cần có các quỹ đầu tư mạo hiểm của Nhà nước hoặc các nhà đầu tư mạo hiểm trong nước. Họ sẽ là người đổ tiền vào các dự án khởi nghiệp trong nước và sẽ giữ doanh nghiệp, sản phẩm là tài sản của quốc gia, dân tộc.
Bức ảnh chụp năm 2008 khi Ehud Barak (phải) là Bộ trưởng Quốc phòng Israel đứng cùng Ngoại trưởng Mỹ Condoleezza Rice (giữa) và Thủ tướng Palestine Salam Fayyad – Ảnh: AFP
Ông Ehud Barak sinh năm 1942, tốt nghiệp cử nhân vật lý và toán học tại Đại học Hebrew, thạc sĩ kinh tế tại Đại học Stanford (Mỹ).
Ông từng là tổng tham mưu trưởng quân đội Israel từ năm 1991 đến năm 1995 trước khi chuyển sang làm ngoại giao với tư cách là ngoại trưởng. Năm 1999, Công đảng giành được thắng lợi vang dội, đưa Barak lên giữ chức thủ tướng cho đến năm 2001.
Cựu Thủ tướng Barak bắt đầu hành trình tại Việt Nam từ TP.HCM vào ngày 2 tháng 8. Ông cùng phu nhân ngược ra Bắc, gặp gỡ, trò chuyện với cộng đồng doanh nhân, sinh viên Việt Nam …
