Khám phá bạn
Hiện nay, nhiều thí sinh còn lúng túng trong việc đăng ký xét tuyển đại học vì chưa xác định được ngành nghề yêu thích, phù hợp.
Đưa ra lời khuyên cho thí sinh, cô Nguyễn Thị Nga – giáo viên Trường THPT Đông Sơn 1 (Thanh Hóa) cho rằng, để giải bài toán này, thí sinh cần phát hiện ra sở trường, sở thích của mình để tìm nghề. Phù hợp.
“Nên xác định môn học yêu thích để làm cơ sở. Nếu học sinh yêu thích ngoại ngữ, văn học, những ngành nghề yêu cầu kỹ năng ngôn ngữ như giao tiếp có thể phù hợp. Hoặc các bạn có thế mạnh về các ngành khoa học tự nhiên thì xét các ngành nghề kỹ thuật, công nghệ. .
Ngoài ra, học sinh có thể lựa chọn nghề nghiệp dựa trên thế mạnh hoặc kỹ năng mà mình tích lũy được. Ví dụ, các nghề sáng tạo nội dung, báo chí, truyền thông phù hợp với những em thích viết lách, hoặc những em thích lắp ráp, máy móc có thể chọn các nghề kỹ thuật, cơ khí ”, bà Nga nói.
Để chọn đúng nghề cho mình, TS Đồng Văn Ngọc – Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Cơ điện Hà Nội – cho rằng, trước tiên thí sinh phải xác định được mình muốn gì, năng lực của mình là thế nào. Công việc yêu thích của bạn ở đâu?
“Việc xác định được đâu là điểm mạnh, đâu là hạn chế của mình sẽ giúp các em lựa chọn được nghề nghiệp phù hợp. Một điểm quan trọng, bạn nên chọn chuyên ngành trước khi chọn trường. Bởi lẽ, hiện nay hầu hết các trường đào tạo đa ngành, đa nghề ”, TS Ngọc nói.
Cần hướng
Nhiều giáo viên cũng chỉ ra rằng – khi chọn sai nghề, làm công việc mình không yêu thích thì rất dễ rơi vào tình trạng khủng hoảng tâm lý. Tuy nhiên, làm thế nào để chọn đúng nghề phù hợp với năng lực, sở trường, nguyện vọng và hoàn cảnh gia đình thì cần có sự tư vấn, định hướng. Đó có thể là thầy cô, cha mẹ, anh chị em – những người có kinh nghiệm đi trước.
Bà Nguyễn Thị Nga cho rằng, học sinh chọn nghề cần tính đến nhiều yếu tố lâu dài chứ không chỉ sở thích hay độ “hot” của ngành học. Để làm được điều này, cần tranh thủ ý kiến của nhiều nguồn và cân nhắc kỹ lưỡng, tự chịu trách nhiệm về sự lựa chọn của mình.
“Các trường sẽ có tổ tư vấn hướng nghiệp cho học sinh. Các em có thể hỏi về việc chọn ngành thi vào các ngành mình mong muốn? Nên học đại học trong nước hay du học? Nhu cầu thị trường, lao động tương lai? … Từ những thông tin đó, các em sẽ có có cơ sở để chọn nghề phù hợp ”- bà Nga chia sẻ.
Trên thực tế, có rất nhiều sinh viên vừa học xong năm thứ nhất, thậm chí là tốt nghiệp mới nhận ra rằng mình đã chọn sai chuyên ngành. Không ít trường hợp thí sinh chọn nghề theo định hướng của gia đình, chọn theo sở thích, số khác lại “chạy đua” theo đám đông.
Về vấn đề này, PGS. GS.TSKH Vũ Duy Hải – Phó trưởng phòng Tuyển sinh, Trường ĐH Bách khoa Hà Nội cho rằng, ngành học nào cũng có tiềm năng riêng. Thay vì chạy theo ngành hot, trong quá trình chọn nghề, bạn nên cân nhắc và tìm hiểu kỹ.
Thí sinh nên ưu tiên chọn nghề theo đam mê, sở thích của bản thân, sau đó cân nhắc, tính toán đến năng lực của mình, tránh bỏ dở việc học.
PGS. PGS.TS Trần Thành Nam – Trưởng Khoa Khoa học Giáo dục, Trường Đại học Giáo dục (Đại học Quốc gia Hà Nội) khuyến nghị:
Thí sinh cần tuân thủ 5 nguyên tắc chọn nghề: Chọn nghề phù hợp với sở thích, đam mê của mình; Đừng chọn một nghề mà bạn không đủ năng lực để đáp ứng; Chỉ chọn nghề khi có hiểu biết đầy đủ về nghề (điều kiện, môi trường, tính chất, khó khăn, thử thách …); Đừng chọn một nghề mà xã hội không cần; Hãy chọn một nghề đáp ứng những giá trị mà bạn cho là quan trọng và có ý nghĩa.