Đà tiết kiệm xăng của người dân châu Âu không được như kỳ vọng, một phần do họ quá chủ quan trước những khoản trợ cấp từ chính phủ.
Nỗ lực cắt giảm khí đốt của các doanh nghiệp đang đưa châu Âu đến gần hơn với mục tiêu xóa bỏ sự phụ thuộc vào nguồn năng lượng từ Nga. Tuy nhiên, việc thúc giục mọi người làm điều tương tự sẽ khó hơn nhiều, các chuyên gia nói.
Các doanh nghiệp đã giảm đáng kể lượng tiêu thụ khí đốt trong những tháng gần đây, trước tình hình giá cả tăng vọt do hậu quả của cuộc xung đột Ukraine. Việc cắt giảm này gây ra khá nhiều thiệt hại về kinh tế, do dây chuyền sản xuất bị đình trệ tại nhiều nhà máy hóa chất, một số lò luyện thậm chí phải đóng cửa. Nếu tình trạng này tiếp diễn, châu Âu có nguy cơ rơi vào suy thoái.
Những người biểu tình ở Naples, Italy, hồi đầu tháng đã đốt hóa đơn tiền điện và gas để phản đối việc tăng giá nhiên liệu. Hình ảnh: Reuters.
Không thể tính toán chính xác mức độ giảm tiêu thụ khí đốt của các hộ gia đình tại thời điểm này do không có đủ dữ liệu, nhưng các dấu hiệu ban đầu cho thấy mức giảm trong lĩnh vực này ít hơn so với khu vực doanh nghiệp.
Người tiêu dùng quy mô nhỏ ở Đức, chủ yếu là các hộ gia đình, bắt đầu giảm sử dụng khí đốt sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine vào cuối tháng 2 và giảm 6% so với nhu cầu dự kiến. vào tháng 4, theo Lion Hirth, một giáo sư về chính sách năng lượng tại Đại học Hertie ở Berlin. Trong khi đó, người tiêu dùng công nghiệp bắt đầu kiềm chế khi giá tăng vào năm ngoái và giảm 11% trong tháng Tư.
Các nhà nghiên cứu tính toán nhu cầu dự kiến dựa trên xu hướng lịch sử, nhiệt độ và các yếu tố khác. Họ cho rằng phần lớn lượng tiêu thụ khí đốt trong dân giảm không phải do giá cả tăng mà chủ yếu là do các cuộc biểu tình phản đối xung đột Nga-Ukraine. Các nhà nghiên cứu năng lượng khác cho rằng thời tiết cũng có thể đóng một vai trò nào đó.
Giáo sư Hirth cho biết: “Dữ liệu cho thấy các doanh nghiệp đều đã cắt giảm tiêu thụ khí đốt để đối phó với giá cao. Theo ông, các chính trị gia hàng đầu vẫn dành quá nhiều thời gian và công sức để cố gắng trấn an công chúng rằng họ sẽ được bảo vệ khỏi cuộc khủng hoảng khí đốt, nhưng lại dành quá ít thời gian để thuyết phục họ tiết kiệm năng lượng.
Nga đã sử dụng trữ lượng khí đốt tự nhiên khổng lồ của mình như một công cụ để hạn chế phương Tây cung cấp hỗ trợ quân sự và tài chính cho Ukraine, đồng thời áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt đối với Moscow. Tập đoàn năng lượng Nga Gazprom đã đình chỉ vô thời hạn dòng khí đốt qua đường ống Nord Stream đến châu Âu vì lý do kỹ thuật.
Các nhà chức trách châu Âu đã phản ứng bằng cách giảm tiêu thụ năng lượng trong khu vực công và kêu gọi các hộ gia đình và doanh nghiệp tiết kiệm. Vào tháng 7, Liên minh châu Âu (EU) đã đặt mục tiêu cho cả khối là giảm tiêu thụ khí đốt xuống 15% để tránh tình trạng thiếu hụt trong những tháng mùa đông sưởi ấm sắp tới.
Do giá khí đốt liên tục giao dịch quanh mức cao lịch sử trong những tuần gần đây, nhiều công ty đã đạt được mục tiêu do EU đề ra.
Công ty năng lượng Thụy Điển Vattenfall AB cho biết nhu cầu công nghiệp đối với khí đốt ở Pháp, Anh, Hà Lan, Bỉ và Ý đã giảm khoảng 15%. Các công ty công nghiệp ở Đức đã sử dụng ít hơn khoảng 22% lượng khí đốt trong tháng 8 so với mức trung bình của tháng đó trong những năm trước đó, theo cơ quan quản lý năng lượng Đức.
Một yếu tố ảnh hưởng quan trọng là nhiệt độ. Theo các nhà kinh tế, một mùa đông không quá lạnh có thể khiến châu Âu hạn chế nhu cầu sưởi ấm trong gia đình, nhưng mùa đông khắc nghiệt sẽ buộc họ phải tiêu thụ khí đốt, từ đó đẩy giá loại nhiên liệu này lên cao. khi Nga tiếp tục đẩy mạnh chiến dịch quân sự ở Ukraine.
Trong nửa đầu năm nay, lượng tiêu thụ khí đốt của Đức đã giảm khoảng 15%. Theo hiệp hội tiêu thụ năng lượng BDEW, thời tiết ôn hòa của mùa đông năm ngoái đã góp phần làm giảm một nửa mức giảm đó.
Dữ liệu về cách tiêu dùng của người dân hiện khá ít ỏi, một phần là do cuộc xung đột Nga-Ukraine bùng phát vào cuối tháng Hai, vào cuối mùa đông. Theo dữ liệu lịch sử, người tiêu dùng châu Âu sử dụng hơn 80% lượng gas tiêu thụ hàng năm chủ yếu trong những tháng lạnh giá của mùa đông.
Giáo sư Hirth từ Đại học Hertie cho biết: “Bạn không thể kiếm được nhiều trong mùa hè.
Các nhà kinh tế cho biết những người thuê nhà ở Đức, Hà Lan và các nơi khác ở châu Âu ít phản ứng hơn với việc tăng giá nhiên liệu vì các phương thức thanh toán đặc biệt ở những nước này. Người thuê nhà thường thương lượng với chủ nhà về chi phí năng lượng một năm sau khi phí phát sinh.
Stefan Lechtenbohmer, một thành viên cấp cao tại Viện Khí hậu, Môi trường và Năng lượng Wuppertal, một tổ chức nghiên cứu của Đức, cho biết: “Họ không biết họ phải trả bao nhiêu ngay khi sử dụng năng lượng.
Ông ước tính mọi người sẽ phải giảm sưởi ấm khoảng 3 độ C để đạt được mục tiêu tiết kiệm gas. “Tôi không mong đợi mùa đông đến,” anh nói.
Trợ cấp, cắt giảm thuế, trần giá điện và các biện pháp khác để bảo vệ cử tri khỏi tác động của cuộc khủng hoảng năng lượng cũng có thể không khuyến khích người dân tiết kiệm. Đến nay, 5 nền kinh tế lớn nhất EU đã công bố các gói hỗ trợ cho các hộ gia đình và doanh nghiệp, tổng trị giá khoảng 202 tỷ USD.
Hans Jorg Depel, giám đốc điều hành của Hiệp hội Người thuê nhà Cologne, đang kêu gọi những người thuê nhà ở thành phố một triệu dân giảm nhiệt độ lò sưởi hoặc thúc đẩy chủ sở hữu xây dựng các tòa nhà tiết kiệm năng lượng hơn. Nếu không, người thuê nhà có nguy cơ phải trả hóa đơn một lần vào năm tới có thể tăng gấp ba lần hoặc hơn, lên đến hàng nghìn đô la, ông nói.
Cuộc khủng hoảng “đã đến với tầng lớp trung lưu. Đối với họ, mọi thứ sẽ rất khó khăn”, ông nói.
Quản lý khách sạn Katharina von Essen, 27 tuổi, đã chuyển đến một căn hộ studio với giá hơn 800 đô la một tháng ở Cologne vào tháng 3 với con mèo của cô, Max.
“Tôi phải xem căn hộ của mình lạnh đến mức nào,” von Essen nói và nói thêm rằng cô hy vọng nhiệt độ từ các căn hộ xung quanh có thể giúp cô ấm lên phần nào.
Để tiết kiệm tiền, cô đã đặt một túi chườm nóng trên giường để giữ ấm vào những đêm lạnh giá. “Hoặc tôi sẽ sử dụng con mèo của tôi,” von Essen nói. Mặc dù lo ngại hóa đơn sưởi ấm năm sau sẽ tăng vọt, nhưng cô ấy dự định sẽ hạ nhiệt một chút vào mùa đông năm nay.
“Tôi thực sự lo lắng về điều đó nhưng chỉ một chút,” cô nói.
Nicole Kaiser, ở thị trấn Hurth gần đó, cho biết tiền thuê nhà của cô đã tăng từ khoảng 600 đô la lên 640 đô la vào tháng 7 do giá năng lượng tăng. Chuyên gia dịch vụ khách hàng 43 tuổi này cũng chọn trả cho chủ nhà thêm 60 đô la một tháng để giảm tổng hóa đơn của họ vào năm tới, tính ra rằng giá xăng sẽ tiếp tục tăng.
Mặc dù biết rằng đó có thể là một hóa đơn lớn, nhưng Kaiser không chắc chắn sẽ giảm nhiệt cho máy sưởi đến mức nào trong mùa đông này. “Nếu tôi làm như vậy, tôi sợ rằng tôi sẽ biến thành băng,” cô nói.
Vu Hoang (Theo WSJ)
