Đây là một trong những nhận định được Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan đưa ra tại Hội nghị ứng phó tổng hợp với khí hậu và phát triển bền vững vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Hội thảo do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với Ngân hàng Thế giới (WB) tổ chức tại TP Cần Thơ ngày 24-9.
 |
|
Bộ trưởng Bộ NN & PTNT Lê Minh Hoan chủ trì hội thảo |
Không thể thay đổi môi trường
Với Nghị quyết 120 của Chính phủ, ĐBSCL đã tích cực tiến tới mô hình thuận lợi. Tác động của biến đổi khí hậu, thời tiết khắc nghiệt và xâm nhập mặn được coi là bình thường mới của người dân khu vực này.
Trước thực trạng này, theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, người dân ĐBSCL cần có những thay đổi về tư duy, cách tiếp cận mới với xu hướng và quy hoạch vùng.
 |
|
Hạn hán và xâm nhập mặn thường xuyên xảy ra ở Đồng bằng sông Cửu Long |
Trước đây, cách tiếp cận nông nghiệp từ các tiêu chí quy mô, sản lượng, doanh thu; bây giờ cách tiếp cận trung tâm là từ người tạo ra sản phẩm nông nghiệp. Người nông dân luôn cố gắng cải tiến để tăng sản lượng. Tuy nhiên, điều đó có thể dẫn đến những hệ lụy, nổi bật là những chi phí “vô hình” như suy thoái đất, ô nhiễm môi trường, giảm đa dạng sinh học…
Bộ trưởng Bộ NN & PTNT nhấn mạnh, dù cấp bách nhưng nông dân không thể đánh đổi môi trường để sản xuất nông nghiệp một cách quá tải. Ngược lại, họ phải có trách nhiệm giữ gìn và chuyển giao môi trường cho thế hệ mai sau. Vì vậy, muốn ĐBSCL phát triển bền vững, nông dân 13 tỉnh cần có giải pháp canh tác theo hướng nông nghiệp xanh, thân thiện với môi trường.
\N
Vấn đề nan giải là khó có quy hoạch phù hợp cho cả vùng ĐBSCL. Bởi lẽ, đặc điểm của 4 tiểu vùng sinh thái (Đồng Tháp Mười, Tứ giác Long Xuyên, bán đảo Cà Mau, Duyên Hải) là khác nhau, chưa kể mỗi tỉnh trong cùng một tiểu vùng cũng có điều kiện phát triển kinh tế. kinh tế xã hội không giống nhau. Tuy nhiên, 13 tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long là một thực thể kinh tế có nhiều mối quan hệ hợp tác, đặc biệt có chung dòng sông Cửu Long. Vấn đề cốt lõi là “bước ra ngõ phải nhớ hàng xóm”, các địa phương phải biết hỗ trợ, giúp đỡ, nhất là có ý thức chủ động giảm thiểu tác động tiêu cực đến nhau trong sản xuất nông nghiệp.
Cần có cái nhìn tích cực về biến đổi khí hậu
Phạm Thiện Nghĩa, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp cho rằng, để phát triển bền vững ĐBSCL, vấn đề mấu chốt là phải thay đổi tư duy của người dân. Cách nông dân sản xuất nông nghiệp dựa vào kinh nghiệm không còn phù hợp, phải chuyển sang nông dân ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số thích ứng với biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, quá trình nâng cao nguồn nhân lực cần có thời gian và con người không thể tự ‘bơi’ được. Các cấp chính quyền, chuyên gia và doanh nghiệp cần hợp tác để xây dựng một ‘thương hiệu mới’ cho nông dân.
 |
| Các địa phương ở Đồng bằng sông Cửu Long cần giảm thiểu tác động tiêu cực lẫn nhau để hướng tới phát triển bền vững |
Trong khi đó, ông Nguyễn Ngọc Hệ, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, cho rằng việc đẩy mạnh liên kết vùng giữa 13 tỉnh ĐBSCL là hết sức cần thiết. Ban Điều phối ĐBSCL cần xây dựng cơ chế liên kết cụ thể về nguồn nước, dự báo thị trường, dự án đầu tư,… để cùng ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu. Người dân hiện đang trông chờ vào một hệ thống cung cấp dữ liệu, thông tin để dự báo tác động của biến đổi khí hậu cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Lê Văn Sử cho rằng, để giảm quy mô sản xuất manh mún, nhỏ lẻ dễ gây tác động xấu đến môi trường lẫn nhau, các địa phương cần có hướng phát triển theo nhóm. công nghiệp chính. Để đi vào thực tế, ông Lê Văn Sử mong muốn Bộ NN & PTNT hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng, nhất là xúc tiến hình thành các công trình điều tiết thủy lợi theo vùng nước ngọt, mặn, lợ.
Theo Bộ trưởng Bộ NN & PTNT, thực tế thời gian qua đã xảy ra tình trạng ruộng khô hạn, người dân xin ăn vì ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, Bộ trưởng mong muốn người dân không mất sức và cần có cái nhìn tích cực hơn về tác động của biến đổi khí hậu. Nếu cách tiếp cận với biến đổi khí hậu không thụ động mà người dân có tư duy thích ứng hiệu quả thì ĐBSCL hoàn toàn có thể được xây dựng thành một tiểu vùng sinh thái kiểu mẫu, một nơi đáng sống.
