Kỹ sư mỏ, kỹ sư dệt may, thậm chí cả kỹ sư xây dựng, kỹ sư cầu đường đã nhiều năm chật vật với đầu vào.
Điểm chuẩn trung bình còn thiếu của học sinh
Năm nay, điểm chuẩn theo phương thức xét điểm thi tốt nghiệp THPT của các trường đại học (ĐH) chứng kiến sự “lên ngôi” của khối xã hội. Điểm chuẩn ở nhiều ngành kỹ thuật đang có chiều hướng ngược lại. Điểm chuẩn đa ngành của Trường Đại học Công nghệ Giao thông Vận tải (GTVT) ở mức 16-16,95. Trường ĐH Giao thông vận tải Hà Nội: các ngành Hệ thống giao thông thông minh, Kỹ thuật thủy, Kỹ thuật giao thông, Kỹ thuật hạ tầng đều ở mức khoảng 17 điểm. Tại cơ sở TP.HCM, ngành kỹ thuật kiến trúc và xây dựng cũng có điểm chuẩn khoảng 17, ngành kỹ thuật xây dựng công trình giao thông 16.
 |
| Một giờ lên lớp của sinh viên Đại học Công nghiệp Dệt may Hà Nội – Ảnh: UN |
Tương tự, Trường ĐH Xây dựng Hà Nội có 29 ngành, 15 ngành lấy điểm chuẩn là 16 điểm. Chỉ có 8/42 ngành của Trường ĐH Mỏ Địa chất có điểm trúng tuyển trên 20 (trong đó một nửa ngành liên quan đến công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo), nhiều ngành kỹ thuật lấy 15-16 điểm. Với các ngành mới mở theo nhu cầu xã hội như đá quý mỹ nghệ, quản lý phát triển đô thị và bất động sản, hóa dược…, mức điểm chuẩn lần lượt là 15, 16,5 và 17. Các điểm chuẩn trên đều đã bao gồm điểm. được ưu tiên. Điểm chuẩn vào các ngành thế mạnh của ĐH Công nghiệp Dệt may Hà Nội nhỉnh hơn nhưng chỉ ngành thiết kế thời trang và công nghệ may đạt 19 điểm; công nghệ dệt may và các ngành khác là 17 điểm. Từ năm 2018 đến nay, điểm chuẩn các ngành kỹ thuật của các trường này ở mức trung bình, dao động từ 14 – 17 điểm.
Ở phía trên, nhiều phân tích đã chỉ ra nguyên nhân lớn dẫn đến sự chênh lệch lớn giữa điểm chuẩn các khối ngành tự nhiên và xã hội là do kỳ thi tốt nghiệp THPT; hay sâu xa hơn là cách dạy và học ở bậc THPT hiện nay đang tồn tại nhiều vấn đề. Tuy nhiên, sự chênh lệch này cũng phản ánh xu hướng lựa chọn nghề nghiệp và cơ cấu lao động hiện nay.
Phó Chủ tịch Công đoàn Trường Đại học Mỏ – Địa chất, Phó Giáo sư – Tiến sĩ Nguyễn Việt Hà cho biết, cả những ngành truyền thống của trường (quản lý đất đai, địa chất mỏ, kỹ thuật tài nguyên nước …) đều là những ngành mới mở – đều phát có vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước, thị trường cũng đang cần nguồn nhân lực. Nhiều đơn vị đến trường tìm lao động nhưng những năm gần đây trường không có đủ sinh viên các ngành này để giới thiệu, do người học đang có xu hướng chuyển từ khối kỹ thuật sang khối kinh tế, xã hội. ngày hội.
Cần tuyên truyền rộng rãi về nhu cầu lao động
Trường ĐH Giao thông vận tải cũng trong tình trạng tương tự – những ngành vốn là thế mạnh của trường đều rất khó tuyển sinh, dù nhu cầu xã hội vẫn rất cần. Một ngành đặc biệt thiếu lao động nhưng được rất ít người học lựa chọn là dệt may. Với ngành dệt may, trong cuộc cách mạng công nghiệp mới này, máy móc sẽ thay thế một lượng lớn lao động giản đơn, đồng thời tăng nguồn nhân lực quản lý và kỹ thuật trong ngành, Đại học Dệt may Hà Nội cho biết. trình độ đại học và cao đẳng. Dự báo đến năm 2030, ngành dệt may sẽ cần hơn 200.000 lao động có trình độ này. Những năm gần đây, các ngành như dệt, sợi … mỗi năm cần 300-400 kỹ sư, nhưng các trường đại học đào tạo ngành này mỗi năm chỉ có vài chục sinh viên.
Một số chuyên gia cho rằng nguyên nhân chính là do hiện nay thí sinh chọn ngành học theo thị hiếu đám đông mà rất ít chọn ngành học theo nhu cầu nhân lực của thị trường lao động. Thế hệ Z (sinh từ 1997-2012) giờ thích những ngành “bình dân” như truyền thông, hoặc những ngành được cho là có thu nhập cao như công nghệ thông tin, kinh tế… hơn là trở thành kỹ sư xây dựng, kỹ sư mỏ, cầu đường. kỹ sư… Thậm chí, một số chuyên gia còn thẳng thắn cho rằng, những năm gần đây, đa số thí sinh chọn ngành theo hướng rất… thực dụng – chọn học những ngành dễ xin việc, không khắt khe. slot vào “nghề”, lương cao, khỏi vất vả.
Ở góc độ nhà tuyển dụng, theo anh Đỗ Hiệp (quản lý một công ty xây dựng tại Hà Nội), mặt bằng lương và yêu cầu công việc khắt khe cũng là một trong những lý do khiến nhiều bạn trẻ không chọn học ngành xây dựng. Anh Hiệp cho biết, có những thời điểm khó tìm được một kỹ sư xây dựng. Kỹ sư mới ra trường, lương tháng khoảng 7-8 triệu đồng; Kỹ sư có năm năm kinh nghiệm, lương tháng khoảng 12 triệu đồng.
Nhiều kỹ sư có tâm lý so sánh với các bạn học các ngành khác – không cần tích lũy đến năm năm kinh nghiệm vẫn nhận mức lương trên 10 triệu đồng. Công việc của người kỹ sư xây dựng vất vả đêm ngày, nắng mưa; Vì vậy, nhiều kỹ sư trẻ sau vài năm đã bỏ nghề để đi làm công việc khác.
Trong tương lai gần, rất có thể xảy ra tình trạng dư thừa lao động trong các lĩnh vực truyền thông, kinh tế,… và thiếu lao động trong các ngành kỹ thuật. Để giải quyết vấn đề này, trước mắt, theo TS Lê Viết Khuyến – nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học Bộ GD & ĐT – các trường ĐH cần chủ động, tăng cường công tác truyền thông hướng nghiệp đến thí sinh.
Với những ngành đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế – xã hội của đất nước, thị trường cũng đang rất cần nhân lực như địa chất mỏ, kỹ thuật tài nguyên nước, hạ tầng giao thông đô thị thông minh…; các cơ quan liên bộ, ngành cần tăng cường công tác dự báo nhu cầu nhân lực. Nhu cầu này cũng cần được tuyên truyền rộng rãi để thí sinh biết ngành nghề thừa – thiếu, từ đó cân nhắc lựa chọn.
Uông Ngọc
