Thái Lan có quan điểm cởi mở với người chuyển giới, nhưng vẫn chưa thực hiện các chính sách pháp luật phù hợp để bảo vệ quyền lợi của cộng đồng này.
“Người chuyển giới ở Thái Lan vẫn không được nhà nước bảo vệ về mặt pháp lý, không được hưởng quyền bình đẳng như mọi công dân của đất nước”, Koko Kavindhra Tiamsai, một phụ nữ chuyển giới sống ở Bangkok, cho biết.
Dù nắm giữ vị trí quan trọng trong một công ty đa quốc gia, Koko lớn lên trong một gia đình bảo thủ điển hình ở tỉnh Surin và không được mọi người công nhận. Ngay từ khi còn nhỏ, cô đã phải học cách đối phó với sự bắt nạt và định kiến trong gia đình, trường học và nơi làm việc.
“Chuyển giới trong một gia đình gia trưởng rất khó khăn. Bố tôi là cảnh sát, vì vậy ông ấy mong tôi vào học viện cảnh sát, để hoạt động như một người đàn ông. Vì vậy, tuổi thơ của tôi. Tôi không được thoải mái cho lắm”, cô nói.
Thoạt nhìn, xã hội Thái Lan đã cởi mở hơn với cộng đồng LGBT, đặc biệt là so với các nước châu Á khác. Tuy nhiên, theo Koko, với nhiều người, cuộc sống vẫn không hề dễ dàng.
“Chỉ vì họ không bị đánh đập ngoài đường như một số quốc gia khác, không có nghĩa là họ chấp nhận được 100%”, cô nói.
Hiện tại, luật pháp Thái Lan chỉ công nhận bản dạng giới nam và nữ (là nhận thức bên trong của một người về giới tính của mình, có thể là nam, nữ hoặc bất kỳ giới tính nào khác. Bản dạng giới của một người có thể thống nhất hoặc không phù hợp với giới tính của họ khi sinh ra). Người chuyển giới không được đổi tên trên hộ chiếu, người đồng giới không được kết hôn, nhận con nuôi.
“Một quốc gia có cởi mở với LGBT hay không được phản ánh trong hệ thống luật pháp, trong một hệ thống bao gồm và hỗ trợ tất cả mọi người. Vì vậy, Thái Lan không hẳn là một quốc gia khoan dung cho LGBT”. Kath Khangpiboon, giáo sư tại Đại học Thammasat ở Bangkok, cho biết.
Một cặp đôi đồng tính nam mặc váy cưới trong tháng Tự hào, ở Bangkok. Hình ảnh: AFP
Do vẫn nằm ngoài quy định của pháp luật nên người chuyển giới gặp nhiều rào cản về quyền về sức khỏe, giáo dục, việc làm và quyền tự do đi lại của họ. Ví dụ, một người chuyển giới nam ở Bangkok cho biết anh ta bị mất thẻ căn cước công dân vào năm 2019, khi anh ta vẫn là phụ nữ (theo giới tính sinh học). Ông cho biết trải nghiệm của mình tại văn phòng chính phủ không hề dễ chịu.
“Câu hỏi đầu tiên họ hỏi tôi là làm thế nào tôi có được dương vật của mình, tôi có thực sự là người chuyển giới hay không. Họ mở ảnh của tôi trước đó và so sánh các phiên bản khác nhau, hỏi. Nhiều đồng nghiệp đến thảo luận về điều này”, anh chia sẻ.
Người đàn ông tin rằng quyền riêng tư của mình đang bị xâm phạm, cảm thấy “giống như một bức tranh biếm họa cho những công chức này”.
Tương tự, việc tìm kiếm các dịch vụ y tế đặc biệt quan trọng đối với người chuyển giới. Tuy nhiên, một số người cho biết họ cảm thấy xấu hổ khi nhân viên tại bệnh viện đặt câu hỏi về dấu hiệu nhận dạng giới tính. Họ cũng cảm thấy mệt mỏi khi bị xếp vào những phòng ban không phù hợp với bản dạng giới của họ. Hơn nữa, Thái Lan không có đủ nguồn nhân lực được đào tạo về chăm sóc sức khỏe cho người chuyển giới, chẳng hạn như cung cấp hormone. Điều này tạo ra nhiều rào cản cho việc chăm sóc hậu phẫu.
Bên cạnh đó, Thái Lan có hệ thống chăm sóc sức khỏe cộng đồng bền vững, mọi công dân đều được mua bảo hiểm y tế. Tuy nhiên, các chương trình này không cung cấp các dịch vụ liên quan đến chuyển đổi giới tính. Các nghiên cứu cho thấy các công ty bảo hiểm tư nhân đôi khi từ chối người chuyển giới, hoặc chỉ cung cấp dịch vụ phù hợp với giới tính sinh học của họ (giới tính trước phẫu thuật).
Tuy nhiên, trong những năm gần đây, cuộc đấu tranh lâu dài của cộng đồng LGBT đã mang lại một số kết quả. Năm 2015, chính phủ Thái Lan đã thông qua luật cấm mọi hình thức phân biệt đối xử dựa trên giới tính và ban hành một số sáng kiến liên quan đến hôn nhân đồng giới.
Vào tháng 7, các tổ chức phi chính phủ đã lần đầu tiên trình bày bản thảo dự luật công nhận giới tính với sự hỗ trợ của một số nhân vật chính trị, trong đó có Thống đốc Bangkok Chadchart Sittipunt. Dự luật sẽ được gửi đến hạ viện vào năm 2023.
Kể từ năm 1975, Thái Lan trở thành “thiên đường” cho các ca phẫu thuật chuyển giới. Lý do khiến quốc gia này tụt hậu so với các quốc gia khác trong lĩnh vực chuyển giới là chi phí y tế tương đối thấp, phương pháp phẫu thuật hiện đại và cái nhìn cởi mở của xã hội.
Từ đầu những năm 2000, du lịch chữa bệnh đã được chính phủ Thái Lan thúc đẩy như một cơ hội để phát triển kinh tế. Đến năm 2017, quốc gia này đã thu về gần 600 triệu USD mỗi năm từ du lịch chữa bệnh, đứng thứ 5 trên toàn cầu.
Trong khi phẫu thuật chuyển đổi giới tính không còn xa lạ ở hầu hết các quốc gia, nhiều người cho rằng thái độ tích cực của mọi người đối với “giới tính thứ ba” đã cho phép ngành công nghiệp này phát triển mạnh mẽ.
Thục Linh (Theo Lapren Salatina, SCMP)
