Tin nhanh

Tuy nhiên, trong con ngõ nhỏ ở khu phố cổ sầm uất, vẫn có những nghệ nhân ngày đêm làm những chiếc mặt nạ dao rựa với mong muốn “giữ lửa” cho những món đồ chơi truyền thống để các em nhỏ có một tuổi thơ đúng nghĩa. .

Yêu đồ chơi truyền thống

Trung thu trong ký ức của bao thế hệ là cả xóm cùng nhau phá cỗ vào dịp rằm tháng tám là những món đồ chơi như đèn ông sao, đèn cù, lồng đèn tự chế từ vỏ lon, hộp … tuy đơn giản. và mộc mạc, nó là ký ức tuổi thơ của nhiều thế hệ.

Trước sự phát triển nhanh chóng của thời đại, nhịp sống hối hả, con người tiếp cận với nhiều điều mới mẻ, hiện đại khiến cho những món quà quen thuộc ấy dần bị lãng quên. Trẻ em ngày nay gắn liền với công nghệ, với những vật dụng công nghiệp hóa.

Dù trải qua bao thăng trầm của thị trường đồ chơi truyền thống, vợ chồng nghệ nhân ông Nguyễn Văn Hòa và bà Đặng Hương Lan – những nghệ nhân cuối cùng trong Phố cổ vẫn duy trì sản xuất và tiếp nối nghề làm mặt nạ truyền thống. mặt nạ dao rựa do cha ông để lại.

Trong căn nhà nhỏ nằm sâu cuối hành lang ngõ 73 phố Hàng Than (quận Ba Đình, Hà Nội) vừa là nơi sinh sống, vừa là nơi ông Thế đắp mặt nạ gia truyền, lưu giữ “món ăn” gia truyền. đã có tuổi đời hơn 40 năm.

Chia sẻ với chúng tôi, chị Lan cho biết, trước sự “lên ngôi” của đồ chơi công nghệ, đồ chơi ngoại nhập, vợ chồng chị vẫn không hề nao núng, không từ bỏ hành trình đưa đồ chơi truyền thống đến gần hơn với thế giới. con cháu.

Nói về các công đoạn làm mặt nạ giấy bồi, nữ nghệ nhân chia sẻ: “Đầu tiên phải chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu là bột giấy, nấu bột với nước, khuấy kỹ, không để vón cục. , nấu cho đến khi chuyển sang màu vàng, có độ sánh mịn và kết dính thì thành phẩm là hỗn hợp sền sệt, khi có đủ dụng cụ thì bắt đầu đắp mặt nạ vào khuôn, dao rựa phải xé thành từng miếng nhỏ, chà xát tỉ mỉ từng lớp, mỗi lớp giấy là một lớp keo nên khẩu trang sẽ giữ được độ cứng, sau đó gấp các mép lại, cẩn thận lấy ra và để khô tự nhiên, tùy theo thời tiết mà mặt nạ sẽ khô nhanh hay chậm, thường thì mình sẽ phơi khô. để khoảng 5-6 tiếng Cuối cùng là pha màu, dùng cọ để vẽ, vẽ các chi tiết, sơn từng lớp để khô để không bị lem khi sơn các lớp với nhau.

Không được đào tạo qua trường lớp mỹ thuật nào, nhưng thời gian với nghề đã rèn cho ông Hòa, bà Lan trở thành những họa sĩ thực thụ, mang đến những nét vẽ độc đáo, có hồn cho từng chiếc mặt nạ. tạo hình như Chí Phèo, Thị Nở, chú Tễu, con trâu, con lợn …

Dù làm thủ công tốn nhiều thời gian, công sức, mỗi ngày chỉ làm được khoảng 10 chiếc mặt nạ nhưng những nghệ nhân này vẫn cẩn thận, chu đáo vì muốn sản phẩm đến tay khách hàng không phải cái không ra. Những món đồ chơi vô tri, những vật dụng bình thường nhưng lại là “linh hồn”, là tâm huyết của những người thợ tâm huyết với nghề.

Gắn bó với những chiếc mặt nạ dao cạo hơn nửa đời người, những nghệ nhân như ông Hòa, bà Lan đều trăn trở, trăn trở không chỉ đồ chơi truyền thống mai một mà sẽ không còn nhiều thế hệ con cháu đam mê nghệ thuật. . nghề, sẵn sàng giữ gìn và phát huy những tinh hoa của ông cha đi trước để lại.

“Để giữ và tồn tại lâu dài với nghề, người thợ cần phải đặt hết tâm huyết vào công việc. Ngoài yếu tố chính đó, còn phải rèn luyện tính tỉ mỉ, cẩn thận, cẩn thận và kiên nhẫn thì mới có thể sống lâu với nghề. Chúng tôi coi công việc này là tâm huyết, là cái duyên, cái nghiệp của mình nên dồn hết tâm huyết để thực hiện ”, bà Lan nói.

Niềm vui “hồi sinh”

Những năm gần đây, đồ chơi truyền thống dần lấy lại vị thế trên thị trường, cứ vào dịp Quốc tế Thiếu nhi, Tết Trung thu, các cửa hàng trên các tuyến phố Lương Văn Can, Hàng Mã, Hàng Lược lại bày bán. đa dạng các mặt hàng đồ chơi truyền thống với số lượng lớn.

Nhận thấy tâm lý khách hàng đã thay đổi, khách hàng ưu tiên mua đồ chơi thủ công, truyền thống với nguyên liệu tự nhiên an toàn cho trẻ nhỏ, đối với vợ chồng nghệ nhân phố cổ, đây là nguồn động lực to lớn, là niềm vui khi xế chiều để họ quyết tâm làm giữ công việc của họ.

“Tất cả các công đoạn làm mặt nạ của gia đình tôi đều được làm thủ công bằng tay nên nguyên liệu phải được lựa chọn kỹ càng để khi làm ra không ảnh hưởng đến sức khỏe. Như bột để làm bột nhão từ củ sắn, giấy làm mặt nạ, tôi tận dụng sách, vở của các con ở nhà để làm, vừa không độc hại lại tiết kiệm chi phí. Hoa chia sẻ.

Sau hai năm bị ảnh hưởng bởi nạn dịch, thị trường khẩu trang giấy khởi sắc trở lại cũng là lúc nạn “hàng nhái” xuất hiện ngày càng nhiều, nhiều cơ sở sản xuất sẵn sàng sử dụng nguồn nguyên liệu kém chất lượng, nhái thương hiệu để “kiếm lời”. “Dù giá rẻ, lãi cao nhưng anh Hòa vẫn cần cù, siêng năng làm từng công đoạn, chọn nguyên liệu tốt nhất để tạo ra sản phẩm. Từ trước đến nay, chất lượng quan trọng hơn số lượng và lợi nhuận”, anh Hòa cho biết.

Thời gian gần đây, giá cả vật tư hàng hóa trên thị trường tăng nhanh, dù làm thủ công, tỉ mỉ, cầu kỳ ở từng công đoạn nhưng gia đình anh Hòa vẫn giữ nguyên giá bán, mỗi chiếc mặt nạ chỉ dao động. từ 35.000 đồng đến 150.000 đồng / chiếc, để mọi người có thể mua được những món đồ chơi truyền thống và gần gũi hơn với tuổi thơ của trẻ em hiện nay.

Giữa khó khăn và áp lực cạnh tranh, những buổi chiều muộn thay vì nghỉ ngơi, đôi vợ chồng nghệ nhân vẫn miệt mài giữ nghề, niềm hạnh phúc vẫn hiện rõ trong ánh mắt của đôi vợ chồng nghệ nhân làm mặt nạ giấy bồi. Cuối cùng ở thủ đô. Họ hài lòng với công việc của mình, lấy công việc làm lãi để duy trì cuộc sống, công việc và những thói quen hàng ngày. Niềm hạnh phúc tưởng chừng như không thể giải thích đó thực ra lại rất đơn giản.

Đồ chơi truyền thống mang dáng dấp và tâm hồn của người Việt Nam từ bao đời nay. Mỗi món đồ chơi làm ra đều chứa đựng biết bao kết tinh của mồ hôi, công sức, tình yêu thương, tâm huyết, những lo toan, trăn trở của những người dày công gìn giữ chúng. Dù cuộc sống luôn đổi thay nhưng những chiếc mặt nạ mã tấu, những món đồ chơi truyền thống sẽ còn sống mãi bởi bàn tay khéo léo của những con người cả đời “giữ lửa”.