Âm vang của hồn sông
Quốc gia Đại Việt đầu thế kỷ XV chứng kiến nhiều biến động lớn. Nhà Hồ chưa thể đứng vững thì bị giặc Minh đánh bại, khiến đất nước quằn quại dưới gót giày xâm lược và thống trị tàn bạo. Hoàn cảnh đó đã đặt ra vấn đề tồn vong của quốc gia, dân tộc đối với các lực lượng yêu nước lúc bấy giờ. Và rồi, chính câu hỏi về sự tồn vong của dân tộc và khát vọng giành lại những giá trị nhân văn cho dân tộc Đại Việt đã trở thành động lực để người anh hùng Lam Sơn bước lên vũ đài lịch sử. Sau chuỗi ngày nếm mật nằm gai, chuẩn bị lực lượng, cuộc khởi nghĩa Lam Sơn do vua Lê Lợi ở Bình Định khởi xướng và lãnh đạo đã nổ ra vào mùa xuân năm Mậu Tuất 1418 tại núi Lam Sơn. Mặc dù lúc đầu, đó là một cuộc chiến không cân sức khi chúng ta buộc phải “lấy yếu làm mạnh”, “lấy ít đánh nhiều”. Nhưng với khát vọng “Ngàn năm rửa sạch nhục nhã / Mãi mãi hòa bình vững chắc”, với quyết tâm sắt đá “Giặc nước thề không sống chung” và bằng nghị lực phi thường, chiến đấu ngoan cường của quân Lam Sơn chính nghĩa và của chúng ta. nhân dân vang dội với những chiến công hiển hách trên các mặt trận Bồ Đằng, Chi Lăng, Tốt Động, Chúc Động, Trà Lân … để kết thúc tại Đông Đô – thành lũy cuối cùng kiên cố của bè lũ ngoại xâm: “Trường kỳ thắng lợi đánh đuổi.” , quân Tây Kinh của ta thu phục / Tuyển quân tấn công, đất Đông Đô xưa thu phục ”!
Bộ sách sử đồ sộ “Đại Việt sử ký toàn thư” đã ghi lại khá kỹ lưỡng trận đánh sinh tử đó; Đồng thời, các sử gia cũng ca ngợi chiến công của Bình Định Vương, của các tướng lĩnh và quân dân ta: “Mậu Thân, Thuận Thiên năm thứ 1 (1428). Mùa xuân, tháng giêng, người Minh về nước, vua thống nhất thiên hạ, lập năm ấy là năm thái bình Nhận xét: Trời đất đã định, Nam Bắc phân tranh, phương Bắc mạnh nhưng không dẹp được phương Nam, giống như thời Lê, Lý, Trần. biết điều đó nên cuối thời Tam Quốc, nước Nam suy yếu mà chỉ có nội loạn, đến đời nhà Hồ thì bạo tàn quá độ, đến nỗi mất nước, thân bại danh liệt. quân xâm lược phương Bắc, nhân dân phương Nam khốn khổ, nhân dân phương Nam khốn khổ, may thay lòng trời suy tính, sinh ra một đấng minh quân, đấu tranh chính nghĩa, dùng nhân nghĩa để san bằng, sông núi mới đổi mới, mặt trời và mặt trăng sẽ trong lành trở lại, nhân dân sẽ hòa bình , nhà nước Đó là do vua cai trị, tôi cùng tâm, trên dưới một lòng. Ồ! sự hỗn loạn phải được cai trị, như bây giờ đủ để thấy. “
Khởi nghĩa Lam Sơn được các nhà nghiên cứu đánh giá là một trong những cuộc chiến tranh giải phóng có quy mô lớn và vô cùng gian khổ trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc ta. Đi tìm nguyên nhân sâu xa của thắng lợi vĩ đại đó, GS.TS. NGND Nguyễn Quang Ngọc, cho rằng: “Lòng dân quyết định tất cả sự thành bại của các cuộc kháng chiến. Cái mấu chốt nằm ở chính sách, giải pháp hợp lòng dân. Bước đầu có đem lại lợi ích thiết thực, tạo ra thực và lòng tin bền vững trong nhân dân. lịch sử của đất nước, cho đến ngày nay và mai sau “. PGS. PGS.TS Lâm Bá Nam nhấn mạnh: “Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn là cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc mang tính Nhân dân rộng rãi, là một dấu mốc quan trọng, đồng thời là đỉnh cao của tinh thần đoàn kết dân tộc trong suốt hơn nửa cuộc kháng chiến. thời nghĩa quân hoạt động ở vùng rừng núi Thanh Hóa với muôn vàn khó khăn, hiểm nguy, sức người, sức của của đồng bào các dân tộc Kinh, Mường, Thái, Thổ … ở miền núi Thanh Hóa, nghĩa quân ngày càng lớn mạnh, đi đâu cũng đông người theo về, cồn đầy. (Nguyễn Trãi ở Phủ Núi Chí Linh) Sự đóng góp của các dân tộc Mường, Thái trong những năm đầu kháng chiến chiến tranh là một trong những nhân tố quan trọng góp phần làm nên thắng lợi vĩ đại của chiến tranh, đồng thời, sự đóng góp đó là một trong những minh chứng sinh động khẳng định tinh thần đoàn kết, thống nhất vững chắc của cộng đồng các dân tộc Việt Nam ”.
Cùng với việc huy động sức mạnh của nhân dân là nguyên nhân làm nên thắng lợi, theo PGS.TS. Khởi nghĩa Lam Sơn cũng đặt ra vấn đề phải gắn kết thống nhất giữa lòng yêu nước và thương dân, nhằm xác định lợi ích và quyền dân tộc. Để làm lợi cho đất nước và khai thác sức mạnh to lớn của Nhân dân trong cuộc chiến tranh giải phóng, khởi nghĩa Lam Sơn còn nêu lên một dòng thiết tha yêu chuộng hòa bình, đồng thời với lòng căm thù chiến tranh, quyết thắng trong chiến tranh. Không có cuộc nổi dậy nào trong lịch sử nước ta, trước Cách mạng Tháng Tám, nêu lên những vấn đề lý thuyết có ý nghĩa quan trọng như vậy. nhà lãnh đạo duy nhất có ý thức xuất phát từ dòng tư tưởng đã hình thành một học thuyết xác định và cũng kiên trì với học thuyết của mình. Hở.
Bảo tồn vĩnh cửu
“Gốc tại trời, gốc ở tổ”. Hướng về cội nguồn không chỉ là đạo lý dân tộc, mà còn là thuận theo ý trời, hợp lòng người. Vì vậy, sau khi đăng quang, vua Lê Thái Tổ đã đổi tên đất Lam Sơn thành Lam Kinh (hay Tây Kinh) để phân biệt với Đông Kinh (Thăng Long). Đây không chỉ đơn giản là việc đổi tên mà nó mang ý nghĩa tôn kính của nhà vua đối với quê cha đất tổ; đồng thời khẳng định vai trò, vị trí của vùng “đất lập ấp” – nơi phát tích của vị hoàng đế thời Hậu Lê. Từ đây, Lam Kinh trở thành “kinh đô lưu niệm” – nơi an nghỉ vĩnh hằng của các vị vua và hoàng hậu thời Lê sơ. Theo nhà nghiên cứu Nguyễn Văn Hảo: “Đại Việt có Đông Đô ở đồng bằng sông Hồng, Lam Kinh ở đồng bằng sông Mã – một quốc gia giàu mạnh để láng giềng nhìn vào. Ý thức tự hào dân tộc, hào khí đi sau. chiến thắng vĩ đại là lý do sâu xa để nhà Lê sơ dựng Lam Sơn thành Lam Kinh! ”.
Điều đó cũng chứng tỏ việc xây dựng Lam Kinh có nhiều ý nghĩa sâu sắc hơn? Lý giải điều này, nhà nghiên cứu Nguyễn Văn Hảo cho biết: Sau 20 năm bị nhà Minh đô hộ, những giá trị văn hóa do các triều đại trước gây dựng đã bị xâm hại nghiêm trọng. Vì vậy, việc xây dựng Lam Kinh trở thành lăng thờ tổ tiên và một số vua Lê với hàm ý ngầm: Nhà Minh muốn diệt Đại Việt, chúng đã phá mộ tổ tiên của Lê Lợi, nay nước này còn, Lam Sơn đã thành Lam Kinh. trong một dáng vẻ trang trọng và uy nghi. Đặc biệt, việc xây dựng Lam Kinh còn nhằm tạo uy thế cho triều đình nhà Lê, cả đối ngoại và đối nội. Đồng thời là bước hiện thực hóa tư tưởng, khát vọng xây dựng nhà nước Lê sơ hùng mạnh của Đức Thái Tổ Cao Hoàng đế Lê Lợi.
Mang nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc, Lam Kinh được xây dựng dựa trên thế sông núi tự nhiên và những quan niệm phong thủy khắt khe. Theo nhà sử học Phan Huy Chú mô tả: “Điện Lam Kinh sau gối vào núi, phía trước nhìn ra sông, bốn bề là xanh, nước trong xanh, rừng cây um tùm. Vĩnh Lăng của Lê Thái Tổ. Tổ, Thiếu lăng của Lê Thái Tổ, lăng tẩm các vua Lê đều có, lăng nào cũng có bia, sau lấy hồ Tây làm đầu não, như hồ Kim Ngưu, hồ rất rộng, nước chảy tứ tung. phương hướng.Có một con sông. bắt nguồn từ hồ ấy, chạy quanh co phía trước, lòng sông có những viên đá nhỏ tròn, nhẵn nhụi rất thích mắt, nhưng không ai dám vào trộm. Như một cánh cung Bên ngoài cửa Nghi Môn, có hai ông đồ bằng đá, tục truyền rất linh thiêng Cung điện làm ba ngai liền nhau, có chữ Công, mô phỏng theo kiểu của các ngôi chùa ở Kinh Sư. những ngọn núi và thung lũng ở hai bên trái, phải, bên này, bên kia, nó thực sự nơi tạo dựng cơ nghiệp. “
Khởi nguồn là “kinh đô tưởng nhớ”, nơi thờ các vị thủy tổ thời Lê sơ; Cùng với vai trò lịch sử, cùng nhiều giá trị to lớn về văn hóa – kiến trúc, nghệ thuật, thẩm mỹ, Lam Kinh ngày nay trở thành quần thể di tích có tầm quan trọng đặc biệt và là di sản văn hóa. Đất nước được bảo tồn và gìn giữ nghiêm ngặt. Đồng thời là nơi lòng người hướng về lòng thành kính, ngưỡng mộ và biết ơn các bậc tiền nhân. Chính vì vậy, năm 2012, Lam Kinh đã được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định công nhận là di tích quốc gia đặc biệt (tại Quyết định số 1419 / QĐ-TTg ngày 27/9/2012). Sau 10 năm được vinh danh, Lam Kinh đã được Trung ương và tỉnh Thanh Hóa đầu tư trùng tu, tôn tạo, khai thác và phát huy giá trị để phát triển du lịch.
Có thể khẳng định rằng, tư tưởng nhân nghĩa, “Lấy chính nghĩa để thắng hung tàn / Dùng lòng nhân hậu thay bạo tàn” và tư tưởng an dân, “Việc nhân nghĩa là giữ yên cho dân” chính là sức mạnh nội sinh, là cội nguồn. của quyền lực. đã lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Lam Sơn đến thắng lợi cuối cùng. Đồng thời, chính tư tưởng đó đã tạo nền tảng để xây dựng nên một trong những triều đại thịnh vượng nhất trong lịch sử các triều đại phong kiến Việt Nam. Tư tưởng đó bắt nguồn từ truyền thống tôn trọng hòa bình, khát vọng hòa bình của dân tộc ta và được ví như tiếng trống đồng vang mãi từ “ngàn đời nay đến muôn đời sau” như một tín hiệu từ tâm khảm. từ trái tim của mỗi người Việt Nam yêu nước. Tiếp đó là kỷ niệm 10 năm Khu di tích lịch sử Lam Kinh được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt, 604 năm khởi nghĩa Lam Sơn, 594 năm ngày vua Lê Thái đăng quang, 589 năm ngày mất của anh hùng dân tộc Lê Lợi. và lễ hội Lam Kinh năm 2022, là một sự kiện có ý nghĩa vô cùng đặc biệt. Đây không chỉ là dịp để hậu thế tri ân, ngưỡng mộ, tôn vinh công lao của Anh hùng dân tộc Lê Lợi và các vị vua Hậu Lê; qua đó nhân lên niềm tự hào về truyền thống lịch sử, văn hóa hào hùng của dân tộc. Đồng thời, khơi dậy và phát huy tinh thần tự lực, tự cường, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh. Để cho tinh thần Lam Sơn sáng mãi khí phách dân tộc!
(Baothanhhoa.vn)
