Qua khảo sát, để có một buồng cau tươi (300 quả), người dân phải bỏ ra khoảng 2 triệu đồng.
Khi tiết trời đã sang thu, cau càng có giá; Bởi theo dân gian “miếng trầu là đầu câu chuyện”, thị cũng vậy, cau là loại quả không thể thiếu trong một đám cưới.
Đời sống trong văn học nghệ thuật là vậy, cây cau cũng được giới văn nghệ sĩ nhắc đến nhiều lần. Nguyễn Bính từng viết “Nhà tôi có giàn trầu. Nhà tôi có một hàng cau liên phòng … ”.
Trong ca khúc Làng tôi, nhạc sĩ Văn Cao cũng đã đưa bóng cau vào bài “Đời vui làng yêu / Bóng cau có đò ngang…”. Thế mới thấy cây cau gắn bó mật thiết với đời sống của người dân Việt Nam như thế nào …
Ở Việt Nam, nhiều địa phương có truyền thống trồng cau trên như Thủy Nguyên (Hải Phòng), Sơn Hà, Ba Tơ, Nghĩa Hành (Quảng Ngãi)… Ngoài ra, ở các tỉnh, làng trong cả nước, không đâu vắng mặt.
Và dường như cây cau chỉ thực sự tạo nên hình ảnh đẹp ở vùng quê, với những nếp nhà truyền thống, mái chùa, sân đình, bờ tre, giếng nước … Nhưng nay nhiều vùng quê đã đổi mới, nhà truyền thống nhường chỗ cho bê tông cốt thép. ; đất chật mỗi ngày, người mỗi ngày một đông, cau cũng dần hết đất để sống?
Tôi ở quê vợ ở ngoại thành, ruộng đất còn nhiều, mấy bậc cao niên trong làng bảo, đất rộng, sao không trồng vài hàng cau cho đẹp?
Thật thà, tôi trả lời: “Thưa các bác, cau tuy cũng thuộc loại… cây ăn quả, nhưng thứ này nhà em không quen nên không trồng”. Những người già chỉ nhìn tôi và lắc đầu. Thời thơ ấu, thầy tôi thường nói: “Thiếu đất trồng cau – thừa đất trồng cau”, nhớ lời thầy nên tôi đã trồng vài cây dừa vì trái của nó ai trong gia đình cũng ăn được!
Chỉ là trêu thôi chứ bây giờ ít ai ăn trầu; Chắc chỉ có người già mới dùng món này. Nhưng vào những ngày Tết, ngày rằm, giỗ, tết, mâm cơm cúng gia tiên, ngoài gà, rượu thì không thể thiếu lá trầu, quả cau.
Ở thành phố bây giờ, trầu cau, trầu cau trong đám cưới – hầu như chỉ có phép. Đặt miếng trầu lên bàn thờ tổ tiên, thắp hương xong, cuối lễ, gia chủ phải tìm người cho, nếu không sẽ chỉ héo úa.
Vào chính lễ, mọi người đổ xô đến nhà hàng của khách sạn (dù vẫn có bàn trà), nhưng thay cho miếng trầu là một đĩa hạt hướng dương và bánh kẹo. Đã từng tham dự và quan sát hàng trăm đám cưới ở Thủ đô, tôi nhận định khó có thể sai được…
Nơi tôi ở thì khác, khi mời cưới bao giờ người ta cũng kèm theo miếng trầu, miếng cau, phong tục đó vẫn được duy trì cho đến ngày nay. Trong ngày cưới, nhà gái luôn bày sẵn bàn nước tiếp khách, đâu đâu cũng thấy miếng cau, miếng trầu. Ngoài những người lớn tuổi, vẫn còn mười mấy người trung niên phúng phính ăn trầu …
Nhưng theo quy luật thì không ai già mà không chết, nên không rõ 15, rồi 20 năm nữa dù ở quê có ai còn nhớ đến miếng trầu không? Chỉ biết rằng bây giờ khi cưới nhau, thiệp mời vẫn in, nhưng đôi khi đến những chỗ thân mật, người ta chỉ cần nhấc máy alo thông báo thả.
Nếu cẩn thận hơn, bạn chỉ cần chụp ảnh tấm thiệp, “post” lên facebook, zalo, (ví dụ như nhạc sĩ Phan Mạnh Quỳnh), tấm thiệp hồng đã “lên bàn” rồi đó. Với đà này, cau không phải là thứ mới lạ kén người ăn!
