Ai cũng mong cầu thủ xuất sắc của Việt Nam trở về không gian quen thuộc để có cơ hội tìm lại chính mình và có cảm hứng chơi bóng ở môi trường châu Âu xa lạ.
“Cái quái gì thế này?” – Câu này phù hợp với trường hợp của Quang Hải. Đến với Pàu FC, Quang Hải phải bắt đầu từ con số 0, nhưng con số đó ngày một lớn dần lên. Rõ ràng HLV D.Tholot đã tìm ra cách sử dụng, nhưng cũng rất rõ ràng Quang Hải cực kỳ khó hòa nhập với lối chơi đua đòi, thể hình, tốc độ và bóng dài. Đã có rất nhiều bình luận thẳng thắn về việc anh không phù hợp với đội bóng tại Ligue 2. Sự thất vọng tràn lan và khán giả từ Việt Nam cũng nản lòng. Chỉ còn một chút hy vọng vào nỗ lực cá nhân của số 19, điều cần được tiếp sức bởi bầu không khí và môi trường bóng đá ở quê hương anh.
Câu chuyện không phù hợp thực ra không mới, bởi con đường sang nước ngoài của các cầu thủ Việt Nam chỉ mới bắt đầu, đầy bỡ ngỡ, nhiều rào cản, hạn chế bản thân; thậm chí không thiếu những hiểu lầm. Tuy nhiên, trải qua những lần thất bại mới thấy nhiều điều trở nên rõ ràng hơn. Khi nhìn ra xa, bạn phải hiểu rõ mình sắp đi đâu, hiểu mình có gì, cần chuẩn bị những gì. Nhìn lại, lối đá do Việt Nam xây dựng không thể theo mô hình của nhiều nền bóng đá phát triển trên thế giới. Ngay cả trong nước, những câu lạc bộ (CLB) phụ thuộc vào ngoại binh để chơi bóng dài, bóng bổng cho họ không phải lúc nào cũng thu được kết quả tốt. Ngược lại, nếu biết kết hợp các cầu thủ nội và ngoại trong lối chơi nhanh, đa dạng trong kiểm soát, triển khai bóng và phản ứng chiến thuật linh hoạt thì mới có thể đạt hiệu quả cao và ổn định. Điển hình nhất cho sự lựa chọn này là Hà Nội FC, CLB gốc đã làm nên tên tuổi của Quang Hải.
Với câu lạc bộ, với đội tuyển quốc gia là như vậy. Chính HLV Park Hang-seo là người thực hiện thành công nhất cái gọi là lối đá Việt Nam mà nhiều thế hệ HLV trong và ngoài nước của các đội tuyển đã hình dung và góp sức xây dựng. Lối chơi đó xuất phát từ góc nhìn, kinh nghiệm làm bóng đá của Nhật Bản, Hàn Quốc, các nước Đông Nam Á, mà còn từ lối chơi, con người của Hà Nội FC, Hoàng Anh Gia Lai, Viettel. FC, Sông Lam Nghệ An… Lối chơi đề cao tính tập thể; tập thể là cái chung, ngôi sao lớn nhất. Và chỉ một tập thể đoàn kết vì nhau mới có thể làm “chỗ dựa” cho các cá nhân vươn lên thành ngôi sao trong đội hình ngôi sao số.
Tách Hà Nội FC và đội tuyển Việt Nam là tách khỏi lối chơi gắn kết, tạt, đập nhả, di chuyển tốt, Quang Hải không còn là chính mình.
Nhưng để xây dựng một lối chơi mượt mà như vậy thì không phải ai cũng mong muốn. Ngoài việc phải có “bột”, để “gột rửa” được nó là cả một quá trình “chơi rất nhiều công sức”. Đã có một thời, nhiều “ông trùm” đổ tiền mua đội bóng, mua sao, trời còn chưa sáng thì sao sáng được. Gần đây nhất, dàn sao của Topenland Bình Định được quy tụ từ 4 quốc gia, từ trong ra ngoài, phải mất 2/3 mùa giải năm nay mới dần hình thành được một đội bóng được kỳ vọng. Người ta so sánh Bình Định với Paris Saint-Germain như một sự so sánh về cách xây dựng đội bóng.
Tuy nhiên, tòa nhà càng cao thì độ rung càng phải chịu đựng nhiều hơn. Paris Saint-Germain là thế, phải đến mùa giải thứ hai, siêu sao Messi mới lại tỏa sáng ở bầu trời đầy sao nhất châu Âu và thế giới. Nhưng không phải bên trong của dàn diễn viên ngôi sao là được; rất tài năng, rất bản ngã, rất tật nguyền. Các cầu thủ Việt Nam không phải lo lắng quá nhiều về “bệnh” cá nhân, nhưng nỗi lo thi đấu phụ thuộc vào ngoại binh như đã nói là có, thường xuyên. Đã và vẫn còn đó những cách làm hay và bài học quý giá trong việc giải quyết mối quan hệ giữa các vì sao và bầu trời. Mới đây nhất, không phải không có lý do mà ngay khi có được E.Haaland, HLV P.Guardiola đã lên tiếng bày tỏ sự lo lắng về sự phụ thuộc vào siêu sao đang lên này.
Nói gần, nói xa để một lần nữa trở về tính tập thể của bóng đá. Không có bầu trời phù hợp, các ngôi sao không thể tỏa sáng. Ngược lại, khi có “thiên thời địa lợi” thì sao gọi cùng sao sáng.
THƯƠNG NGUYÊN
