Tin nhanh

Tôi quen và làm bạn với Nguyễn Ngọc Đường một cách tình cờ, khoảng năm 1989 khi tôi làm biên tập viên văn xuôi cho Tạp chí Văn nghệ Hoàng Liên Sơn. Một buổi sáng anh và một người lừng lẫy khác bước vào phòng tôi và tôi tự giới thiệu: Tôi tên Ngọc Đường, từng là giảng viên Trường Đảng Hoàng Liên Sơn, nay là Trưởng Ban Tổ chức Huyện ủy Bảo Thắng. Hôm nay đi học, tôi có một số việc phải làm nên tôi mời đồng chí Phạm Kỷ, Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy đến thăm cô chú …

Lúc đó, tôi mới giật mình nhớ lại năm 1985, tôi được cử đi học lý luận chính trị tại Trường Đảng Hoàng Liên Sơn, nơi thầy giảng dạy môn triết học Mác – Lê-nin. Lúc đó đói lắm, nghe giảng triết học với những phạm trù vô cùng phức tạp, nhiều người nghe giảng như vịt nghe sấm, họ gục xuống bàn ngủ. Nhiều hôm tôi cũng ngủ, không hiểu thầy nói gì, mặt mũi như thế nào, chỉ nhớ mơ hồ là thầy dạy triết tuy nhỏ nhưng giọng rất vang.

Ngọc Đường chỉ vào tôi và nói đùa với Phạm Kỷ: Tôi là thầy dạy triết học Thái Sinh, còn Thái Sinh là thầy dạy văn …

Chuyện là thế này, một hôm tôi nhận được một bài ký của Ngọc Đường với nhan đề Có một Ải Nam viết về dân tộc Mông ở thôn Ái Nam, xã Phong Hải, huyện Bảo Thắng, sống trên đỉnh núi. giống như một con ốc sên. Đảo, nối với bên ngoài bằng con đường dốc, gập ghềnh, xuyên rừng rậm … Đời sống người dân vô cùng khó khăn, lại nghe theo lời dụ dỗ của kẻ xấu theo đạo lạ, gây nhiều bất ổn tại địa phương. …

Bài văn không hay lắm, nhưng là một tác giả mới, với những vấn đề mới, tôi thấy cần đăng lên để động viên, sau khi chỉnh sửa và giật tiêu đề “Có một Ái Nam như thế”. Việc ký kết đã tác động mạnh mẽ đến chính quyền địa phương, được nhiều người đồng tình, vì đó là một thực tế cần được quan tâm. Một số người dân phản ứng dữ dội, cho rằng viết như vậy sẽ bôi nhọ chế độ… Cuối cùng, chính quyền phải đưa ra nhiều biện pháp để giúp người dân phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống, không nên nghe theo những tín đồ của các tôn giáo lạ.

Không ngờ cuốn hồi ký như có ma lực kéo Ngọc Đường vào con đường văn chương mà anh chưa từng nghĩ tới.

Sau khi Hoàng Liên Sơn tách thành hai tỉnh Lào Cai và Yên Bái, Ngọc Đường được kết nạp vào Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Lào Cai, sau đó được bầu làm Hội trưởng hai nhiệm kỳ cho đến khi nghỉ hưu.

Trong hai nhiệm kỳ, anh đã tổ chức kết nạp nhiều đoàn viên theo các chuyên ngành khác nhau, có lần tôi hỏi: Sao nhiều đoàn viên vậy? Anh cười và nói: Hội không nên đóng cửa, những hội viên mà tôi kết nạp đều là những người có năng khiếu, đam mê văn học nghệ thuật và đủ tiêu chuẩn. Chẳng hạn, Tống Ngọc Hân khi mới vào Hội, chuyển từ thơ sang văn, thường gửi những truyện ngắn mới do anh viết: “Cảm ơn các bạn đã góp ý”. Sau khi trở thành hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, Tống Ngọc Hân trở thành nhà văn nữ nổi tiếng. Hay Phạm Duy Nghĩa cũng là một tác giả nổi tiếng, hiện là Phó Tổng biên tập tạp chí Văn nghệ Quân đội, họ đều xuất thân từ cái nôi văn hóa Lào Cai.

Bất ngờ anh bước vào lĩnh vực nhiếp ảnh, rồi được kết nạp vào Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam, ảnh nghệ thuật treo khắp nhà. Tôi rất bất ngờ, sau hàng chục năm làm báo cầm máy, tôi không dám nghĩ đến việc chụp ảnh nghệ thuật. Có lần tôi cùng anh lên Y Tý, anh giải thích cho tôi cách chụp ảnh nghệ thuật từ góc độ, ánh sáng, khung hình, màn trập … Tôi nói: Thôi, anh chỉ làm ảnh thời sự, và ảnh nghệ thuật. Tôi không dám đến đó, vì nó quá xa lạ với tôi.

Anh kể, trong một lần tham dự liên hoan ảnh các tỉnh miền núi phía Bắc tổ chức tại Thái Nguyên, giải nhất được trao cho bức ảnh quá non về nghệ thuật, nội dung gượng gạo, gượng gạo của một tác giả trẻ mới vào nghề. vào nghề là Lạng Sơn. Không thể chịu được cách đánh giá của ban giám khảo, đó là một sự sỉ nhục nghệ thuật. Vì vậy tại hội nghị, ba lần sáu lần ông phát biểu về nội dung và nghệ thuật của bức ảnh, các nghệ sĩ vỗ tay không ngớt. Nhưng tiếc thay, những liên hoan ảnh nghệ thuật sau, anh cho biết: “Ảnh của tôi đều bị loại ngay từ… vòng gửi xe, tức là trước khi đưa ra hội đồng giám khảo đánh giá. Anh lắc đầu: “Nghệ thuật là đam mê và cũng là sở thích, không phải vì giải thưởng này mà mình theo đuổi nó…”.

Năm 2009, anh gửi cho tôi bản thảo ký tên “Hai miền quê” xin ý kiến ​​của tôi, tôi đọc sơ qua rồi khen vài câu khiến anh vui. Cuối năm 2014 anh có gửi cho tôi bản thảo tập truyện Vườn ký ức, đợt này tôi dành mấy ngày nghỉ Tết để đọc và chỉnh sửa một số bài. Đọc xong tôi vẫn ngơ ngác với từng dòng, từng trang chứa chan tình cảm, yêu thương.

Tập truyện có 26 bài, dài hơn chục trang, ngắn chỉ 3-4 trang. Nhưng hiện ra sau mỗi trang sách là một kiếp người, mỗi người một số phận riêng, không ai giống ai, họ sống quanh mình tạo thành một xã hội của mấy chục năm trước, đọc mà không cầm được nước mắt.

Tôi đã giới thiệu “Khu vườn ký ức” trên báo Văn hóa việt nam. Chỉ sau khi nghỉ hưu, ông mới có thời gian đi chơi với bạn bè, viết nhiều bài ký, phóng sự, trong đó có một số bài đăng trên báo Nông nghiệp Việt Nam: “Chuyện người bán rau rừng”, “Hai ngày bắc” của Phòng. “,” Sin Suối Hồ và những điều khác biệt “…

Mỗi bài văn của anh đều đau đáu, đó là cuộc đời nghèo khó của người phụ nữ dân tộc phải dậy trước tiếng gà gáy để gánh những bó rau rừng đi rong ruổi trên đường phố Lào Cai. Hay câu chuyện “dị biệt” của một bản người Mông ở vùng núi huyện Phong Thổ (Lai Châu) đẹp như một bức tranh, trong đó 90% đàn ông không rượu chè, hút thuốc lào, bản không xấu. Xã giao, không có cãi vã… Con đường vào làng và quanh từng ngôi nhà ngập tràn lan và hoa dại, cuộc sống của người dân nơi đây trong vắt như dòng suối chảy từ trên núi cao xuống. Ai đến cũng bị mê hoặc bởi khung cảnh thiên nhiên đẹp như trong truyện cổ tích và những con người sống trong lành như không khí trong lành trên núi.

Bài “Hai ngày bắc Phong Tơ”, kể về những người lính giữ đất biên cương ở đồn biên phòng Dào San trong cuộc chiến tranh biên giới tháng 2 năm 1979. Trong đó có đồn biên phòng Sì Lở Lầu, bị Đội quân do thám của Trung Quốc vào giữa đêm và dùng dao chém vào cổ những người lính biên phòng, một hành động đê hèn tương tự như cuộc chiến tranh biên giới mà họ đã gây ra.

Năm nay ông 75 tuổi, sức khỏe giảm sút, bạn bè rủ đi chơi cũng lắc đầu, ngồi nhà viết FB chơi, FB của ông có hàng trăm người quan tâm bình luận những vấn đề nóng hổi. của xã hội đang diễn ra. ngoài. Anh cười: Chơi FB là tương tác với mọi người, ngồi một chỗ thì buồn ít nói …