“Sao? Trấn Thành lại khóc à? Chuyện diễn ra tự nhiên cứ như là mùa mưa, trời cứ mưa vậy. Thường xuyên đến mức khiến người ta bực mình, khó chịu, chướng mắt và thậm chí là … phản cảm”.
Đó là những câu cảm thán gần đây của chính Trấn Thành về việc anh thường xuyên khóc trong các chương trình truyền hình, game show, phim ảnh. Nhiều người cho rằng nam nghệ sĩ “khóc” quá đà và thiếu chuyên nghiệp trong việc kiềm chế cảm xúc.
Trong một bài đăng trên trang cá nhân, Trấn Thành thừa nhận anh ý thức được rất rõ những bình luận tiêu cực từ một bộ phận khán giả. Nhưng, cuối cùng, các diễn viên Bố già khẳng định mình vẫn sẽ là “City Cry” vì “không thể làm khác”.
Có thể dễ dàng nhận thấy ở câu chuyện này, một sự mâu thuẫn xảy ra khi thế giới quan của người làm nghệ thuật và công chúng, người thưởng thức nghệ thuật có những quan điểm khác nhau. Trấn Thành là một nghệ sĩ, anh ấy có lý do để thể hiện cảm xúc của mình theo cách của riêng mình. Ngược lại, là người theo dõi, khán giả cũng có lý do để đánh giá cách nghệ sĩ thể hiện cảm xúc trong các chương trình, sự kiện, sản phẩm phục vụ công chúng.
Gạt những tranh cãi về một cá nhân sang một bên, khi nghiên cứu sâu hơn về nghệ thuật điện ảnh, chủ đề “nước mắt” là một ẩn ý thú vị. Đôi khi tài năng của một diễn viên thể hiện ở việc làm chủ dòng nước mắt. Không tạo được sự đồng cảm về mặt cảm xúc sẽ là một thất bại, nhưng việc lạm dụng nước mắt cũng là một dấu hiệu của nghiệp dư trong ngành diễn xuất.
Khóc về cuộc sống và nghệ thuật
Khóc là một hiện tượng nội tiết phức tạp, đặc trưng bởi sự tiết nước mắt từ tuyến lệ. Theo trang Đường sức khỏeKhi nói đến khóc, không phải tất cả những giọt nước mắt đều có nghĩa giống nhau. Nước mắt cơ bản giúp bảo vệ đôi mắt của bạn và giữ cho chúng được bôi trơn.
“Nước mắt chảy ra theo phản xạ để rửa sạch khói, bụi và bất cứ thứ gì khác có thể gây kích ứng mắt của bạn. Nước mắt cũng có thể là một biểu hiện của cảm xúc, thường được kích hoạt bởi cơn thịnh nộ, vui sướng hoặc buồn bã hoặc sợ hãi”.
Trong điện ảnh, khóc chứa đựng sức lan tỏa cảm xúc mạnh mẽ, kết nối từ thế giới tác phẩm đến chính người tiếp nhận. Ở đỉnh cao của cảm xúc, hạnh phúc hay đau đớn thường mang một hiện thân cụ thể.
Đối với diễn viên, khóc không chỉ là tạo ra nước mắt. Đó phải là cách họ sử dụng ngôn ngữ biểu cảm này để đẩy sự thâm nhập và đồng cảm của khán giả vào trải nghiệm cảm giác mà vai diễn tạo ra, bằng nhiều hình thức biểu đạt khác nhau.
Không ngạc nhiên khi Marion Cotillard giành được tượng vàng Oscar danh giá nhờ vào vai Edith Piaf trong phim. Cuộc sống màu hồng (2007), một trong những tác phẩm tiểu sử ấn tượng của nền điện ảnh lãng mạn Pháp.
Edith Piaf suy sụp khi vĩnh viễn mất đi ánh sáng cuộc đời.
Giây phút nhận được tin tình yêu lớn nhất đời mình, Marcel Cerdan, đã qua đời trong một vụ tai nạn máy bay, nỗi kinh hoàng về sự mất mát đã khiến những rung động trong lòng cô bật lên những tiếng khóc thương tiếc. Những giọt nước mắt lăn dài trên đôi môi từng chứa chan nụ cười yêu thương xen lẫn những giọt nước mắt nức nở tạo nên những thông điệp xúc động đau thương qua ngôn ngữ kể chuyện tài tình đậm chất điện ảnh, vẽ nên một đoạn phim buồn đan xen. ký ức trống rỗng cay đắng.
Khi đó, khóc là hiện thân của nỗi đau, sự mất mát, sự hụt hẫng khi chia ly đầy nước mắt.
Trong Mẹ (1996), phim chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của Marxim Gorki, phân đoạn một người phụ nữ ngồi bên xác chồng trong đám tang cũng là một bộ phim có giá trị nghệ thuật và cảm xúc mạnh mẽ. Nước mắt của cô là hình ảnh phản chiếu của nỗi buồn trên khuôn mặt cô. Một nỗi đau lớn dừng lại nơi khóe mắt ấy, không thể chảy thành dòng, thành giọt, mà lặng đi. Đó là cảm xúc của một người vợ mất chồng xen lẫn sự lo lắng của một người mẹ chờ con trai trở về.
Bên cạnh đó, tiếng khóc còn là tiếng nức nở của sự bất lực, tuyệt vọng. Đó là giọt nước mắt của hồ ly Tiểu Duy (Châu Tấn) dành cho Vương Sinh (Trần Cung) trong Bìa tranh (2008), một bức tranh tình yêu đến nghẹt thở, bi thương của điện ảnh sứ Cần Thơm. Tình yêu của cô mãnh liệt nhưng cũng đau đớn không thua kém Bội Dung, cuối cùng phải nhận lấy sự hụt hẫng khi không thể có được trái tim người mình yêu và cái giá phải trả bằng mạng sống. Vì vậy, nhìn thấy Tiểu Duy khóc, người ta chỉ thấy thương hại thay vì trách cứ.
Với cái kết Gọi cho tôi bằng Tên của bạn, Tác phẩm nghệ thuật nhận giải Oscar 2018, cảnh Elio (Timothée Chalamet thủ vai) khóc trước lò sưởi đã ám ảnh khán giả màn ảnh rộng suốt một thời gian dài bởi những thông điệp xúc động mà nó truyền tải. Chia tay Oliver trở về nước Mỹ xa xôi, chia tay mối tình đầu đẹp đẽ nhưng dang dở, Elio ở lại với ký ức tuổi 17 nhuộm đầy nắng vàng và tâm hồn vụn vỡ.
Elio trong Call me by your name (2018).
Lần đầu tiên trong lịch sử điện ảnh, một nhân vật khóc bất động hơn 3 phút cuối phim, tạo nên một cái kết bi thảm với những âm thanh nghẹn ngào khó phát ra tiếng. Vở diễn được ví như một kiệt tác của những khoảnh khắc điện ảnh khi nam diễn viên trẻ đã vẽ thành công vẻ đẹp đau thương và riêng biệt trong diễn xuất tinh tế của mình.
Khi đó, khóc là tiếng của sự chia tay, của nỗi buồn khôn tả.
Ranh giới giữa cảm xúc và “nghệ thuật rỗng tuếch”
Dễ thấy, những giọt nước mắt đắt giá của nam diễn viên chỉ rơi trong giây phút lắng đọng của nghệ thuật, bởi ở đó, nó là kết tinh của cảm xúc tạo nên cái hồn cho vai diễn. Bằng cách khơi dậy sự đồng cảm, “Sự hiện diện của nước mắt trở thành bất tử, nuôi dưỡng sức sống cho tác phẩm, đánh thức ý thức sáng tạo của người nghệ sĩ về giá trị biểu đạt của ngôn ngữ điện ảnh”.
Vì vậy, không phải ngẫu nhiên mà các đạo diễn chọn những cái kết buồn cho các nhân vật trong tác phẩm của mình.
Dù nước mắt là phương tiện truyền tải và kết nối cảm xúc nhưng điều này không có nghĩa là chỉ cần diễn viên “khóc”, khán giả phải có trách nhiệm “đồng cảm”. Họ, những người cảm nhận, có quyền từ chối khi những gì nghệ sĩ thể hiện chỉ đơn giản là “cảm xúc trống rỗng” được che đậy dưới chiêu bài nghệ thuật, nhất là việc lạm dụng những chi tiết cảm động, sướt mướt. để chiếm được cảm tình của khán giả, mà trong điện ảnh, người ta gọi là “Catharsis”.
Đã có một cuộc tranh luận bùng nổ giữa các nhà phê bình ở Hollywood vào những năm 80 và 90 về tác dụng và phản tác dụng của trường phái này. Hầu hết các bình luận đều chỉ ra rằng: một vết rách trên má diễn viên sẽ khiến người xem bật khóc, nhưng nếu lạm dụng quá nhiều trên màn ảnh có thể dẫn đến chèo kéo khiến người xem hoang mang, khó chịu.
“Đối với thế hệ của tôi, đó là một tư duy cổ hủ, lạc hậu, đề cao quá nhiều chức năng thanh lọc, đề cao hay tối ưu hóa giá trị của những giọt nước mắt trong nghệ thuật. Khóc có thể khiến tôi cảm động, nhưng cũng có thể khiến tôi cảm thấy bị quấy rầy, hoặc thậm chí là đau khổ tột độ. Có khá nhiều bộ phim được xây dựng theo cách này, tạo cảm xúc một cách lộn xộn, lộn xộn và không mang tính nghệ thuật ”, nhà phê bình Adrian Martin nói.
Những giọt nước mắt của nam diễn viên khi rơi đắt mới chinh phục được khán giả.
Thông thường, có những cái tên như Nội thất (1978) bởi Woody Allen, Người phụ nữ khóc (1979), hoặc vai Jane Campion (Nichole Kidman) của Chân dung của một quý cô (1996). Đều có kịch bản hay và dàn diễn viên tài năng nhưng điểm chung của những tác phẩm này là việc sử dụng Carthasis chưa hợp lý, không phù hợp với bối cảnh, diễn biến tâm lý và câu chuyện của nhân vật. Chính điều đó đã khiến bộ phim trở nên lê thê và thê lương, không tạo được thiện cảm cho khán giả cũng như giới phê bình.
“Hương vị thơm ngon khó đọng lại trên đầu lưỡi của người ăn”. Dù là con đường ngắn nhất để chinh phục trái tim nhưng những cảnh khóc nếu không được xử lý khéo léo sẽ trở nên gượng gạo, dàn trải trên chất liệu tình cảm khô khan và khó có thể thỏa mãn thị hiếu của mọi người. khán giả có kỹ năng.
