Bạc Liêu là tỉnh trên bán đảo Cà Mau giáp biển Đông, thuộc vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa nóng ẩm với nhiệt độ cao và ổn định quanh năm, ít bão và áp thấp nhiệt đới. Khí hậu Bạc Liêu được chia thành hai mùa tương phản rõ rệt trong năm. Mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 11 trùng với mùa gió Tây Nam, mùa khô từ tháng 12 đến tháng 4 trùng với mùa gió Đông Bắc. Bạc Liêu cũng là địa phương có hệ thống sông ngòi, kênh rạch tạo nên mạng lưới sông ngòi dày đặc.
Thống kê của UBND tỉnh Bạc Liêu trong 10 năm qua cho thấy, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, thời tiết diễn biến phức tạp, khó lường. Điều này được thể hiện rõ nét qua các hiện tượng dông, lốc xoáy, gió giật mạnh, sét đánh xảy ra với tần suất ngày càng nhiều. Triều cường dâng cao gây ngập úng cục bộ vùng trũng thấp, đặc biệt là sạt lở đất ven sông, ven biển. Như mùa khô 2015 – 2016 do ảnh hưởng El Nino mạnh nên tình hình hạn hán và xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh diễn ra gay gắt nhất trong lịch sử gần 100 năm qua.
Trước những diễn biến bất lợi và ảnh hưởng tiêu cực của biến đổi khí hậu, tỉnh Bạc Liêu đã thành lập Ban Chỉ đạo ứng phó với biến đổi khí hậu gồm 23 thành viên do Phó Chủ tịch UBND tỉnh làm Trưởng ban; kiện toàn Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh gồm 36 thành viên do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh làm Trưởng ban; thành lập Tổ giúp việc Ban Chỉ đạo là Trưởng các phòng chuyên môn của các sở, ban, ngành, địa phương trong tỉnh. Tỉnh lồng ghép nội dung ứng phó với biến đổi khí hậu vào chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội. Theo đó, giai đoạn 2016 – 2021, Bạc Liêu đã đầu tư nguồn lực hơn 3.111 tỷ đồng để ứng phó với biến đổi khí hậu. Nhiều công trình, dự án sau khi đưa vào sử dụng đã giảm thiểu tác động xấu của biến đổi khí hậu đảm bảo đời sống sinh hoạt và sản xuất của người dân. Một số công trình tiêu biểu như: Gia cố chống sạt lở bờ biển xã Vĩnh Trạch Đông, TP Bạc Liêu; gia cố chống sạt lở bờ biển phía Bắc kè Gành Hào, thị trấn Gành Hào, huyện Đông Hải; xây dựng hệ thống công trình chống triều, chống ngập cho thành phố Bạc Liêu và các vùng phụ cận; gây bồi, trồng cây chống xói lở khu vực biển Nhà Mát; chống xói mòn bồi tụ, trồng rừng ngập mặn chống xói mòn, bảo vệ đê biển Gành Hào; gây bồi, phục hồi rừng phòng hộ ven biển tỉnh Bạc Liêu …
Tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu Lê Tấn Cần cho rằng, khó khăn trong việc tổ chức thực hiện các quy định pháp luật về ứng phó với biến đổi khí hậu trên địa bàn tỉnh là tổ chức bộ máy quản lý nhà nước. Trong lĩnh vực biến đổi khí hậu, cơ chế phối hợp liên ngành mới chỉ được thiết lập ở cấp trung ương và cấp tỉnh. Đội ngũ công chức quản lý nhà nước về ứng phó với biến đổi khí hậu cấp huyện chưa đáp ứng yêu cầu về số lượng và chất lượng. Lĩnh vực biến đổi khí hậu còn khá mới, người dân ít được tiếp cận, thiếu thông tin nên việc thực thi chính sách, pháp luật về ứng phó với biến đổi khí hậu còn nhiều hạn chế. Việc lồng ghép vấn đề biến đổi khí hậu vào các chương trình, kế hoạch của từng ngành còn hạn chế. Năng lực dự báo, cảnh báo, chủ động phòng, chống, giảm nhẹ thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu tuy được nâng cao nhưng chưa đáp ứng nhu cầu thực tiễn. Phương tiện, trang thiết bị phòng, tránh lũ và tìm kiếm cứu nạn còn thiếu. Việc ứng dụng kết quả nghiên cứu của các đề tài, dự án, thành tựu của tiến bộ kỹ thuật chậm được nhân rộng, thiếu cơ chế thực hiện và chính sách phát triển. Các nhiệm vụ khoa học và công nghệ trong lĩnh vực môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu, giảm nhẹ phát thải khí nhà kính ít được quan tâm, nghiên cứu phát triển và chuyển giao công nghệ.
Tỉnh Bạc Liêu kiến nghị Quốc hội, Chính phủ vào cuộc đồng bộ hệ thống pháp luật để huy động sự tham gia đầy đủ của người dân; sớm ban hành quy chế phối hợp liên vùng, ngành, vùng ứng phó với biến đổi khí hậu (vùng đất liền, ven biển và hải đảo). Đồng thời, hỗ trợ nguồn lực để tỉnh triển khai các dự án thích ứng với biến đổi khí hậu, góp phần hoàn thiện cơ sở hạ tầng, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội; hỗ trợ kinh phí thực hiện các dự án cấp bách chống sạt lở bờ sông, bờ biển, nâng cấp ra biển Đông, các dự án hạ tầng phục vụ nuôi tôm thâm canh và bán thâm canh.
Kết luận tại buổi làm việc, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Nguyễn Tuấn Anh, đánh giá cao các giải pháp tỉnh Bạc Liêu đã thực hiện để thích ứng với biến đổi khí hậu; Đồng thời chỉ ra những hạn chế mà tỉnh cần khắc phục trong thời gian tới, đó là nhiều công trình không hoàn thành đúng tiến độ dẫn đến thiếu vốn, gây bức xúc trong nhân dân.
Ông Nguyễn Tuấn Anh cho rằng, biến đổi khí hậu ngày càng ảnh hưởng lớn đến sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Bạc Liêu nằm trong vùng chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. Vì vậy, tỉnh cần tiếp tục tích cực triển khai các giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu. Trong đó, công tác truyền thông, nâng cao nhận thức cho cộng đồng về tác động của biến đổi khí hậu và phòng, chống, ứng phó với thiên tai phải được ưu tiên hàng đầu. Tỉnh cần tiếp tục hoàn thiện chính sách và có những quy định dài hạn hơn về công tác biến đổi khí hậu; cũng như cần rà soát lại các chương trình, đảm bảo lồng ghép nội dung biến đổi khí hậu vào các chiến lược, quy hoạch, chính sách để phát triển kinh tế – xã hội một cách bền vững. Các giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu cần được xây dựng trên cơ sở tác động của biến đổi khí hậu, xem xét diễn biến của các yếu tố trong kịch bản biến đổi khí hậu đã công bố và phải tính toán chi phí. Chi phí và lợi ích của giải pháp đối với từng ngành, lĩnh vực, đảm bảo tính hiệu quả.
Trước đó, đoàn công tác của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội đã khảo sát thực tế tại một số công trình, dự án thích ứng với biến đổi khí hậu thuộc Chương trình mục tiêu ứng phó với biến đổi khí hậu. khí hậu và tăng trưởng xanh giai đoạn 2016 – 2020 và các cơ sở sản xuất công nghiệp nhằm giảm phát thải khí nhà kính trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu.
